Lăng Đĩnh Quận công Ngô Công Mỹ 
Am Hiển Khánh, lăng chùa đôi
Tổng quan
Trong hệ thống các lăng mộ bằng đá tại Bắc Giang thì lăng Đĩnh quận công Ngô Công Mỹ, xã Thái Sơn được xây dựng sớm nhất, năm Thịnh Đức thứ 3 (1655).
Ngô Công Mỹ: người thôn Thái Thọ (tên Nôm là làng Cả), nay thuộc xã Thái Sơn, huyện Hiệp Hoà. Cụ tổ là một vị công thần khai quốc được tôn là bậc tiên hiền của quê hương Quế Trạo xưa. Cha là Thái bảo An Hoà hầu Dương quý công, tự Phúc Tâm (Dương Phúc Tâm), mẹ họ Ngô, hiệu Từ Chính. Như vậy ông là người họ Dương nhưng không hiểu vì lý do gì đã lấy theo họ mẹ là Ngô Công Mỹ. Theo bia đá dựng ở am Hiển Khánh (còn gọi là lăng Chúa Đôi), được biết vào năm Ất Mùi, niên hiệu Thịnh Đức thứ 3 (1655) ông làm quan trong phủ chúa Trịnh, chức Chánh vương phủ, phó vương phủ lưỡng triều, Chưởng Thái giám, tổng quản Kinh Bắc, Hiệp Hoà, Thái Nguyên, kiêm Tri thị nội Thư tả vệ môn Đĩnh quận công. Ngô Công Mỹ sau được tặng chức Đô đốc đồng tri Đĩnh quận công. Có nhiều công lao dẹp loạn, 2 lần được đi sứ phương Bắc. Được triều đình trọng thưởng nhiều tiền, ruộng. Ông đã đem bổng lộc ấy cấp cho địa phương. Dân địa phương ghi nhớ công lao đã lập am Hiển Khánh để tôn thờ và là nơi yên nghỉ ngàn thu của ông. Nay am Hiển Khánh đã trở thành phế tích. Trên phế tích này vẫn còn lăng tẩm và tượng ông bằng đá xanh, cùng các di vật khác như: sấu đá, bia đá, gạch ngói…
Đặc biệt tấm bia Hiển Khánh am bi có bài minh, trong đó câu thứ nhất của bài minh này có nhắc tới danh từ Việt Nam quốc hiệu nước ta. Tấm bia này được khắc dựng từ năm 1655.
Toạ độ
LĂNG CHÚA ĐÔI
Đĩnh quận công Ngô Công Mỹ, người làng Thái Thọ, huyện Hiệp Hoà nay thuộc Bắc Ninh, ông vốn họ Dương đổi sang họ Ngô của mẹ. Tổ tiên cũng là bậc khai quốc công thần, kế nối nhiều đời hiển hách, đến ông lại làm quan trong phủ chúa Trịnh, được ban chức Chưởng Thái giám, tổng quản Kinh Bắc, Thái Nguyên, kiêm Tri thị nội, Thư tả vệ môn, tước quận công. Với hoàng triều có công lao dẹp loạn, hai lần phụng mệnh đi sứ Bắc quốc, vua chúa tin yêu ban cho nhiều bổng lộc, cấp điền sản ấp phong... ông lại đem lộc đó chia hết cho dân. Đến khi ông mất, làng xã nhớ ơn, thiết lập âm phần; phía trước dựng am thờ, phía sau là tẩm mộ.
Am Hiển Khánh, dân gian thường gọi là lăng Chúa Đôi được xây dựng từ năm Thịnh Đức thứ 3 (1655), thuộc loại sớm nhất trong các lăng mộ đá tại tỉnh Bắc Giang. Trải qua năm tháng, di tích đã tàn hoại đi nhiều, điện thờ cũ đã mất, hiện nay nơi tẩm mộ vẫn còn dấu tích mộ quây đá xưa, dựng phía trên là toà hậu cung, đặt tượng thờ theo thể "thượng sàng hạ mộ", phía trước là toà tiền tế mới dựng lại đơn sơ.
Hiện vật nổi bật có đôi sư tử đá hết sức độc đáo, mũm mĩm hiền hậu, mang đậm nét Việt. Đặc biệt có tấm bia "Hiển Khánh am bi" dựng khi xây lăng, văn bia có nhắc tới hai chữ quốc hiệu "Việt Nam". Vương vãi trong di tích là đá chân cột, gạch bó móng, ngõng cổng... phần nào hình dung quy mô kiến trúc khi xưa rất bề thế.
Bài viết
Bình luận
Lưu ý: chúng tôi không chịu trách nhiệm về nội dung các bình luận của bạn đọc
|
|
| Địa chỉ |
Unnamed Road, Thái Thọ, Hiệp Hòa District, Bac Giang, Vietnam |
| Thêm bởi |
admin |
| Vào ngày |
2014-11-13 22:39:47 |
| Các thành viên |
|
|
|
(254 m) |
(875 m) |
(1.80 km) |
(4.31 km) |
(6.06 km) |
(6.75 km) |
(7.22 km) |
(7.07 km) |
|