Đình Yên Nội

Tổng quan

Yên Nội là một làng quê trù phú thuộc xã Đồng Quang, huyện Quốc Oai, Hà Nội, nằm cạnh quốc lộ nối hai thị xã Sơn Tây và Hà Đông, bên bãi bồi "Sông Đáy chậm nguồn qua phủ Quốc", cách huyện lỵ Quốc Oai 1.5km. Trước Cách mạng tháng Tám, làng Yên Nội gọi là xã Yên Nội, huyện Yên Sơn, phủ Quốc Oai.

Lò vật của làng nổi tiếng từ xưa nhưng khởi nguyên từ bao giờ nay không còn ai nhớ rõ, chỉ biết nghề vật gắn liền với ngôi đình thờ do dân hưng công xây dựng to đẹp vào thời Lê, năm Chính Hoà thứ nhất (1680). Hiện nay trong đình còn lưu giữ một số bức cốn gỗ chạm trổ cầu kỳ, đậm đà sắc thái dân dã. Ví như bức cốn chạm hình rồng, một trong bốn con vật tứ linh (long, lân, quy, phượng) làm trung tâm, xung quanh là 19 con giao long và 6 con nghê mình trơn. Ở bức cốn này, người nghệ sỹ đời xưa đã mạnh dạn chạm 9 người ở các tư thế khác nhau. Người cưỡi trên đầu nghê, đầu giao long tai dơi, lại có người nằm trên móng vuốt rồng, đặc biệt có một phụ nữ đang ngồi cổ giao long đánh đàn và đôi trai gái cưỡi ở hai đầu rồng còn đang nhoai người ra bá vai nhau. Ít có bức cốn nào phản ánh thời đại sinh động như thế. Cái thời đại mà uy quyền của vua chúa chẳng còn thiêng nữa dưới con mắt của người dân.

Đình Yên Nội thờ ba vị thần làm thành hoàng của làng: Thần Tản Viên - người anh hùng trị thuỷ, người anh hùng khai sáng văn hoá, được người xưa suy tôn là một trong "tứ bất tử", Mỵ Nương công chúa - con gái Hùng Vương thứ 18, vợ của thần, và vị thần Cao Lỗ - tướng tài có công sáng chế ra dàn nỏ đẩy lùi cuộc xâm lăng của giặc Triệu Đà ở thời An Dương Vương.

Hàng năm, làng mở hội tưởng nhớ các vị thần làng vào ngày 12 tháng 2 âm lịch (tương truyền là ngày sinh của thần Tản Viên) ... độc đáo nhất của hội làng Yên Nội vẫn là trò vật. Hội dù to hay nhỏ nhất thiết phải có xới vật.

Người làng cho rằng, đình của làng có từ bao giờ thì vật của làng có từ thời ấy. Vật là một hình thức bày tỏ lòng biết ơn của dân làng đối với các vị thần làng đã phù trợ cho dân khang, vật thịnh.

Như đã thành lệ, năm nào cũng vậy, hễ đến tuần đầu năm mới, sáng mồng 4 tháng giêng, ông trùm lò vật Yên Nội lại sắm một mâm cỗ, gồm một mặt lợn, một mâm xôi, một bánh pháo, cau trầu, rượu kéo hàng đô ra đình lễ tam vị thành hoàng của làng sau đó họp bàn công việc của lò vật cho mùa hội tới. Buổi chiều các đô vật lễ khai trương ở đình, sau hôm đó mới dự vật ở các xới trong vùng.

(tổng hợp)

Toạ độ

Hình ảnh Album #1 (1) Ảnh của Nguyễn Hoài Nam (137) [xem cả trang] [Google Images]

©  Image by static.panoramio.com

Bài viết

Liên kết [Google search]

Bình luận