THIÊN HẬU CUNG
"Ai về tỉnh lỵ Hưng Yên
Thăm đền Thiên Hậu đôi bên nghê chầu
Con Dương ngậm ngọc Bích Châu
Con Âm sữa ngọt một bầu nuôi con."
Bà Lâm Tức Mặc người Bồ Điền, tỉnh Phúc Kiến. Sinh ra bản tính rất thông minh, năm lên 8 tuổi đi học phép tiên, luyện đơn thành chính quả, có thể hô mưa gọi gió, dùng phép màu cưỡi chiếu bay trên biển. Khi dân tình mất mùa đói kém bà tìm ra rong biển ăn thay gạo, mì, mạch, nhờ vậy dân tình không còn đói khổ. Bà lại tạo ra một thứ dầu ma mộc, phun xuống đất mọc cây cho hạt ăn thay lúa gạo... Sau khi hoá vẫn thường hiện ra trên biển, mặc áo đỏ bay lượn không trung cứu giúp tàu thuyền qua lại. Người Phúc Kiến tôn bà làm thần Hàng Hải, ở đâu có người Phúc Kiến thì ở đó có đền thờ bà. Khi di cư đến Phố Hiến, người Phúc Kiến đã lập đền thờ ở phố Bắc Hoà, thành phố Hưng Yên ngày nay, chính là đền Thiên Hậu hay Thiên Hậu cung.
Đền được xây dựng năm 1640 do 14 dòng họ người Trung Quốc ở Quảng Đông, Quảng Tây và Phúc Kiến quyên góp tiền của. Bởi vậy đền có kiến trúc mang đậm màu sắc Trung Hoa, tương truyền đền được làm ở Trung Quốc rồi mới mang sang Phố Hiến cất dựng.
Đền Thiên Hậu là một trong số rất ít những công trình kiến trúc của người Hoa ở Phố Hiến còn được bảo lưu đồng bộ tới ngày nay. Hiện nay, đền còn gìn giữ được nhiều đồ thờ tự, cổ vật có giá trị liên quan tới việc đi sông biển và ngợi ca tài danh của vị nữ thần như: Sắc phong, bia đá, nghê đá, hoành phi, câu đối, kiệu Mẫu,… và nhiều đồ tế tự được mang từ Trung Quốc sang. Nổi bật là những mảng chạm khắc, trang trí kiến trúc mang đậm dấu ấn, màu sắc văn hóa Trung Hoa đan xen kiến trúc của người Việt với các đề tài: bát mã quần phi, phượng hàm thư…