Đền Từ Vũ

TỪ VŨ THIỀU QUẬN CÔNG PHẠM HUY ĐĨNH
Hôm đó, Đông cung Thái tử Lê Duy Vỹ bị chúa Trịnh Sâm vu cho tội thông dâm với cung nữ của Ân vương Trịnh Doanh, bèn chạy vào trong cung cầu cứu vua cha, ẩn trốn ở trong điện ngủ của hoàng thượng! Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh dẫn toán lính trước tiên xông thẳng vào Đông cung, định bắt thái tử đã rồi mới tâu vua, nhưng tìm khắp cả Đông cung không thấy. Quận Thiều liền vào thẳng trong điện, kể tội thái tử cho vua nghe, rồi nói rằng: Tôi nghe nói thái tử náu ở chỗ ngủ của bệ hạ, xin hãy bắt giao cho tôi. Vua Lê Hiển Tông ôm mãi lấy Thái tử không nỡ rời ra. Nhà chúa luận tội, giáng Thái tử làm thứ dân, sau lại lập mưu khép vào tội phản loạn, thế là Thái tử nhận án treo cổ. 20 tháng Chạp, năm Tân Mão, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 32 (1771), ngày hành hình, bầu trời tự nhiên tối tăm, giữa ban ngày mà chỉ cách nhau gang tấc cũng không trông rõ. Chừng hơn một khắc mới lại sáng sủa. Già, trẻ, trai, gái trong thiên hạ, không ai là không rơi nước mắt.
Thiều quận công Phạm Huy Đĩnh, người làng Cao Mỗ, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình, sinh năm 1726, mất năm 1775. Ông nguyên là quan văn nhưng có tài thao lược nên được các chúa Trịnh trọng dụng giao cho việc đi đánh dẹp các cuộc phản loạn. Tận tụy trung thành, công huân hiển hách, kinh qua nhiều chức vụ quan trọng, làm đến Tể tưởng, nhận tước quận công. Đối với dân chúng tại bản quán lại hết sức vỗ về, năm Cảnh Hưng thứ 33 (1772), đã tự nguyện dựng sinh từ để thờ phụng ông. Được tin này ông cũng không muốn như thế. Để thuận lòng dân, ông đã bỏ 2.000 quan tiền chi phí việc điêu khắc trang trí, hơn 20 mẫu ruộng tốt làm nhu phí cho việc tần tảo nguyên vật liệu. Lại tương truyền trong phủ Chúa có đặt làm các tượng võ sĩ, voi ngựa ở sân chầu, nhưng nhiều người rèm là không đẹp nên Thiều quận công xin mang vật phẩm đó về đặt tại sinh từ của mình. Sau khi ông mất, triều đình ban sắc gia phong làm phúc thần đại vương, mộ táng ngay sau sinh từ theo thế tiền từ hậu tẩm, đổi làm từ vũ, giao cho hàng huyện cúng tế.
Tại từ vũ còn hai bia trụ tròn, do Tiến sĩ Thượng thư Nguyễn Nghiễm và Bảng nhãn Thượng thư Lê Quý Đôn soạn văn. Bút lục trên bia có ghi: “Ngài tiếp nối chí hướng của vị Tiên công, luôn nghĩ đến việc an dân, bảo vệ dân, hưng điều lợi, trừ điều hại, giúp đỡ khẩn cấp, gỡ bao mối rối trong triều ngoài quận. Cả nước đều chịu ơn ban tứ của ngài, kiêm cái uy vọng ngài vốn là bậc tài giỏi, nhanh nhẹn, nơi nơi vui mừng như đền đài xuân.
Dân yêu kính ngài như cha mẹ, coi ngài như ngôi tuế tinh, nhờ vào bóng mát của cây cao bóng cả ai nấy ôm ấp trong lòng sự báo đền với ngài mà chưa thực hiện được. Bởi vậy, nhân dân địa phương hiệp lực lo toan xây dựng sinh từ..."