11/08/2009
THÊM MỘT TẤM BIA THỜI MẠC MỚI SƯU TẦM TẠI TIÊN LÃNG - HẢI PHÒNG
NGUYỄN MINH TUÂN
Viện Nghiên cứu Hán Nôm
Tháng 8 năm 2007, nhóm sưu tầm chúng tôi có đến chùa Minh Phúc thuộc thôn Minh Phúc xã Toàn Thắng huyện Tiên Lãng thành phố Hải Phòng. Tại đây đang lưu giữ 8 tấm bia Hậu ở các triều đại Lê, Nguyễn, đặc biệt còn có tấm bia được khắc vào thời Mạc. Nhân dịp Hội nghị Thông báo Hán Nôm lần này chúng tôi xin giới thiệu để bạn đọc quan tâm cùng tham khảo.
1. Về hình thức
Bia 2 mặt, đều có kích thước 167 x 61cm. Mặt trước (mặt 1) khắc 3 chữ lớn Vân thủy am (雲 水 庵) và ảnh minh họa vị Hậu phật với hoa văn lưỡng long chầu nguyệt, rồng uốn lượn, ngọn lửa, lọ hoa, cây trúc, đôi chim sẻ… (xin xem ảnh minh họa). Mặt sau (mặt 2) khắc hai chữ lớn Bi ký (碑 記) và nội dung bài văn bia gồm 112 chữ còn rất rõ nét.
2. Về nội dung
Ghi việc bà Hoàng thái hậu họ Vũ đã bỏ tiền ra tu tạo lại chùa, cầu, chợ của xã. Do đó là được dân xã tôn thờ bà làm Hậu phật của chùa để được nghìn năm hương hỏa. Và việc các thân nam Bùi Thế Mỹ, Bùi Thế Huân, Bùi Thế Triết… mua ruộng với thời giá là 120 ngân lượng để làm ruộng tam bảo.
Để tiện theo dõi, dưới đây chúng tôi xin đăng toàn văn bài minh:
雲水庵碑記
皇太后武氏興造錦溪社明福寺并橋觀市信施新買田五畝在新明縣篤行社麻哿處.前福綏太長公主世業田親男裴世美裴世勛裴世哲等斷賣依時價還銀子壹百貳拾兩信施為三寶田東近福義府給賜田西近篤行社官田南近路北近福綏府世業田.
崇康七年九月初六日.
Phiên âm:Vân Thủy am bi ký
Hoàng thái hậu Vũ thị hưng tạo Cẩm Khê xã, Minh Phúc tự tịnh kiều quán thị, tín thí tân mãi điền ngũ mẫu tại Tân Minh huyện Đốc Hành xã Ma Cả xứ.
Tiền Phúc Tuy Thái trưởng Công chúa thế nghiệp điền, thân nam Bùi Thế Mỹ, Bùi Thế Huân, Bùi Thế Triết đẳng, đoạn mại y thời giá hoàn ngân tử nhất bách nhị thập lượng tín thí vi tam bảo điền, đông cận Phúc Nghĩa phủ Cấp Tứ điền, tây cận Đốc Hành xã quan điền, nam cận lộ, bắc cận Phúc Tuy phủ thế nghiệp điền.
Sùng Khang thất niên cửu nguyệt sơ lục nhật.
Dịch nghĩa: Bài ký trên bia am Vân Thủy
Hoàng thái hậu họ Vũ đã mua 5 mẫu ruộng ở xứ Ma Cả, xã Đốc Hành huyện Tân Minh để hưng tạo chùa Minh Phúc, cầu và chợ của xã Cẩm Khê.
Trước đây Thái trưởng Công chúa Phúc Tuy thế nghiệp, thân nam Bùi Thế Mỹ, Bùi Thế Huân, Bùi Thế Triết v.v… mua đứt với giá thời đó là 120 ngân lượng làm ruộng Tam bảo, đông giáp với ruộng Cấp Tứ phủ Phúc Nghĩa, tây giáp với ruộng quan xã Đốc Hành, nam giáp với đường đi, bắc giáp với ruộng thế nghiệp phủ Phúc Tuy.
Ngày mồng 6 tháng 9 năm Sùng Khang thứ 9 (1574)./.
Nguyễn Minh Tuân