Ngày hội Nhân Thọ Đình

Đình Hàng Kênh, tên chữ là Nhân Thọ Đình, nằm trên địa bàn xã Dư Hàng Kênh (nay thuộc phường Dư Hàng Kênh, quận Lê Chân). Đình được xây dựng từ năm 1856 để tưởng nhớ công ơn của Đức vương Ngô Quyền. Ở hậu cung trong đình có đặt tượng Ngô Quyền ngồi trên ngai vàng, trong một khám lớn sơn son, thếp vàng. Bên dưới tượng là một chiếc thuyền nhỏ, biểu tượng cho chiến thắng lịch sử đánh tan quân Nam Hán trên dòng sông Bạch Đằng năm 938.

Lễ hội đình Hàng Kênh xưa thường được tổ chức từ ngày 16 đến 20-2 (âm lịch). Từ 7 giờ tối ngày hôm trước, dân làng tập trung ở đình làm lễ tế nhập tịch hay còn gọi là tế nội tán với các quan viên tế đều là nam giới. Ban tế có thể có 26 người, trong đó có một mạnh bái và 5 bồi tế. Khi tế đến đoạn tiến tước và quân hiến thì có đôi nữ đi sau, vừa đi vừa múa tay không theo điệu nhạc lưu thủy. Lễ vật dùng để tế gồm: 1 mâm xôi, 5 cân gạo nếp, rượu, thịt lợn, thịt gà…Người dân còn tổ chức thi cỗ 8 bát, 12 đĩa, gồm cả: nghêu, sò, ốc, hến,…

Trong ngày lễ chính thức, dân làng tập trung từ 5 giờ sáng để đi rước sắc. Những người mang vác, khiêng đồ vật trong đám rước thường mặc áo nâu. Đi đầu đám rước là đoàn người mang cờ ngũ hành, đôi càm cạp theo sau giữ trật tự 2 bên rồi đến đoàn mang bát biểu, trống, chiêng, long đình, chấp kích phường bát âm. Tiếp đến là kiệu thần tượng Ngô Quyền có các chức sắc trong làng theo sau hộ tống.

Các buổi chiều, trong hội đình có tổ chức các trò chơi dân gian mà hội vật là trò chơi không thể thiếu. Người làng vật trước rồi đến người ngoài. Đô vật đóng khố xanh, đỏ, thắt lưng buộc một dải băng vải bện tròn kiểu dây thừng to để giắt khố. Trước khi vật, đôi đô vật vái thần 4 lần rồi vờn nhau tìm miếng. Giải treo vật gồm: lụa, vải và tiền. Hội vật diễn ra trong 5 ngày liên tiếp. Ngoài ra trong lễ hội đình Hàng Kênh còn có các trò chơi khác như: cờ người, tổ tôm điếm (làm chòi). Buổi tối có hát chèo, ca trù…

Kiến trúc nghệ thuật đình Dư Hàng

Đình Dư Hàng là một trong số những công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, có giá trị cao mà người dân xây dựng để tưởng niệm Đức vương Ngô Quyền. Là di tích lịch sử, văn hoá cấp quốc gia thuộc địa bàn phường Dư Hàng Kênh (quận Lê Chân), đình Dư Hàng được mô phỏng hoàn toàn theo đình Hàng Kênh về kiểu dáng, kích thước và bài trí hệ thống đồ thờ tự. Kiến trúc chủ yếu nổi bật của di tích thể hiện tài năng sáng tạo, nghệ thuật trang trí trên kiến trúc của dàn thợ tham gia xây dựng đình vào những năm cuối thế kỷ 19.

Kiến trúc của đình có bố cục chữ công (I) gồm tòa đại đình và tòa hậu cung. Hầu như toàn bộ hình thức trang trí trên kiến trúc 7 gian tiền đình đều được dàn trải các mảng chạm khắc hình ảnh tứ quý (tùng, cúc, trúc, mai), tứ linh (long, ly, quy, phượng)… Các nghệ nhân dân gian tạo ra trên kiến trúc gần 200 mảnh điêu khắc, chủ đề rồng mây chiếm phần lớn. Những mảng trang trí nghệ thuật này cùng với toàn bộ kết cấu bộ khung gỗ gồm cột cái, cột quân, xà, hoành, làm nên giá trị nghệ thuật trang trí triều Nguyễn tiêu biểu của đình Dư Hàng.

Lễ hội tưởng niệm Ngô Quyền cùng chiến thắng Bạch Đằng năm 938 được dân làng tổ chức trọng thể. Các nghi thức tế, lễ, diễu hành trong tiếng nhạc dân tộc kèn, nhị, sênh tiền rộn rã khắp làng xã. Lễ hội diễn ra từ ngày 16 đến hết ngày 18 tháng 2 âm lịch hằng năm, có các hoạt động chính như: tổ chức tế lễ, rước sách linh đình, đồng thời có tổ chức diễn chèo, tuồng, hát ca trù, chầu văn và các trò chơi dân gian như đánh cờ, đấu vật, chọi gà...Trong những ngày này, du khách thập phương khắp nơi đổ về để cùng hòa mình vào lễ hội tái hiện hào khí Bạch Đằng Giang và tưởng nhớ công ơn của Đức vương Ngô Quyền- vị chủ tướng vùng đất cửa sông.

Huệ Vũ