Khu du lịch Hòn Chông là một quần thể các di tích, danh lam thắng cảnh mang vẻ đẹp non xanh nước biếc, sơn thủy hữu tình. Vùng đất này hiền hòa, thơ mộng với nhấp nhô đồi núi, với hang động huyền ảo, bãi biển êm đềm, hải đảo đáng yêu, lăng tẩm, chùa chiền trầm mặc. Từ xưa, nơi đây đã có tiếng là đất Phật, người hiền; có rất nhiều điểm tham quan hấp dẫn nhưng có ba điểm tham quan chính là Chùa Hang, Hòn Phụ Tử  và Bãi Dương…

Danh Lam Cổ Tự Chùa Hang

Chùa Hang là ngôi “Phật động” nổi tiếng, nằm trong ruột núi đá thâm u, mờ ảo. Chùa có tên chữ là Hải Sơn Tự. Truyền thuyết kể rằng: Công chúa Ngọc Tuyền là em gái chúa Nguyễn Ánh, đã mất tại đây trong khi đang trốn nghĩa quân Tây Sơn. Sau này để tưởng nhớ người em gái của mình, Nguyễn Ánh cho xây chùa trong hang núi để thờ phụng nên gọi là Chùa Hang. Địa thế núi Hải Sơn nằm sát bờ, sóng biển đập vào chân núi quanh năm. Núi cao chót vót, vách dựng đứng, sừng sững như một hải vọng đài.

Trước sân chùa thờ tượng Phật Di Lặc bằng đá Non Nước (Đà Nẵng) nặng tới 22 tấn. Ngẩng nhìn lên không gian phía trên là vách núi có nhiều cây cổ thụ đứng cheo leo, buông ra giữa khoảng không những chùm rễ dài lơ lửng. Chánh điện nằm gọn trong lòng núi với một động đá vôi hai cửa chạy thẳng theo trục Đông Bắc –Tây Nam chiều dài hơn 50 mét, cửa động sau nhìn thông ra biển. Đây là hang động thiên nhiên trong ngọn núi đá vôi bị nước biển xâm thực cách đây hàng ngàn năm nên hết sức độc đáo. Căn cứ vào diêm hào và vỏ sò hến ở các khe đá trên đỉnh núi người ta phỏng đoán vài vạn năm trước, núi Chùa Hang nằm dưới mực nước biển.

Động có nhiều thạch nhũ muôn hình, muôn vẻ, khi ta gõ vào các thạch nhũ thì âm thanh ngân lên như tiếng chuông. Vì vậy người ta gọi là đá chuông. Trong động là Hang Kim Cương có đường lên trời, còn Hang Phật Ngủ thì nửa tối nửa sáng với tảng đá hình Phật nằm. Động sâu thăm thẳm, những tượng Phật lung linh ẩn hiện tạo nên cảm giác tôn nghiêm huyền bí. Từ chánh điện có đường hang thông ra bờ biển, chỗ hẹp nhất cũng vừa khoảng 3-4 người đi lọt. Đường hang nhỏ và thẳng. Đi khoảng mươi mười lăm phút theo lòng hang ngoằn ngoèo trong ruột núi, cuối cùng bạn sẽ nghe những ngọn gió từ biển thổi vào mát rượi, oà ra trước mặt là một khoảng sáng. Cửa hang phía sau này nằm sát biển. Du khách tiếp tục đi thẳng khoảng 60 mét thì đến biển, nhìn thấy Hòn Phụ Tử, chân bước trên bờ cát mịn, đến gần với thiên nhiên và hít thở không khí trong lành. Hàng năm Chùa Hang tổ chức lễ hội long trọng từ ngày mùng 8 kéo dài đến ngày 15 tháng 4 âm lịch.

Hòn Phụ Tử

Hai bên Hòn Phụ Tử là hai đảo có hình dáng giống như một con thỏ quỳ hai chân sau để giỡn với sóng biển và một con rùa. Nhìn ra xa hơn là đảo xanh nhấp nhô trên biển bạc bao la ngút tận chân trời. Núi Phụ Tử và Chùa Hang tạo thành eo biển nhỏ ghe tàu đi lại dễ dàng để vào neo đậu. Nước biển trong xanh ngăn ngắt không thua kém vẻ đẹp biển miền Trung. Phong cảnh trời biển thật bao la hùng vĩ. Thiên nhiên khéo tạo cho Kiên Giang một cảnh quan kỳ thú, chẳng vậy mà có người ví phong cảnh Hòn Chông là “Vịnh Hạ Long của Phương Nam”. Chắc hẳn du khách đến đây sẽ không thể quên được cảnh đẹp non nước hữu tình. Hòn Phụ Tử đẹp và hấp dẫn hơn bởi vì nó còn gắn liền với nhiều truyền thuyết mang tính nhân văn, có truyền thuyết rất đẹp và xúc động về tình cha con... Sự kiện Hòn Phụ bị đổ ngày 9.8.2006 đã làm biến đổi một trong những thắng cảnh Quốc gia nổi tiếng ở phương Nam, làm cho chúng ta không khỏi nuối tiếc.

Thắng cảnh Bãi Dương

Bãi Dương nằm trong quần thể danh thắng Hòn Chông, là một bãi biển đẹp, có sức quyến rũ du khách đến tắm biển, nghỉ ngơi rất thú vị. Bờ biển Bãi Dương chạy dài khoảng hai cây số, một nửa bãi có hàng cây dương xanh và nửa bãi kia thì có loài cây dầu cổ thụ nên người địa phương gọi khu vực này là Bãi Dương và Bãi Dầu. Phía trước Bãi Dương có đảo Kiến Vàng cách bờ khoảng 500 mét án ngữ trước mặt. Xa hơn về phía biển, Hòn Trẹm, Hòn Phụ Tử, núi Chùa Hang nổi lên sừng sững, các hòn khác, đảo khác xanh mờ giữa biển khơi. Tất cả tạo nên một phong cảnh thiên nhiên rất hữu tình, thơ mộng như một bức tranh thủy mặc.

Dưới nắng vàng rực rỡ, Bãi Dương và Bãi Dầu chạy theo hình vòng cung ôm lấy biển, bãi cát trắng mịn màng nằm giữa hai màu xanh, nước biển xanh lơ và hàng cây hai bên rì rầm trong gió biển. Bãi tắm là bãi cát mịn màng không hề pha sỏi đá. Nước biển trong xanh. Đây là vùng biển nông, sóng nhỏ. Bãi tắm kín đáo bởi hàng cây và rừng cây tạp như bức rèm ngăn cách với đường xe chạy. Bãi biển dài nên rất thoáng đãng.

Bùi Công Ba