|
Lược
sử Giáo xứ Lai Ổn
I - VỊ TRÍ
Lai Ổn tọa lạc tại xă An Quư, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái B́nh,
cách Ṭa giám mục Thái B́nh khoảng 30 km về hướng Đông Bắc.
Năm
thành lập: 1659
Bổn mạng: Sinh Nhật Đức Mẹ
Số giáo dân : 951
Linh mục chính xứ: Vinh-sơn Phạm Văn Túy, OP (9/2014)
Địa chỉ: Nhà thờ Lai Ổn, xă
An Quư, huyện Quỳnh Phụ, tỉnh Thái B́nh.
II - QUÁ TR̀NH H̀NH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Lai Ổn trước đây c̣n gọi là Kẻ Ổn, thuộc tổng Tiến Bá, huyện
Quỳnh Côi, tỉnh Thái B́nh. Khoảng nửa đầu thế kỷ XVII, người dân Lai
Ổn được một thừa sai ḍng Tên từ Kẻ Bái đến giảng đạo.
Năm 1645, Kẻ Bái thành giáo xứ th́ Lai Ổn là một giáo họ thuộc xứ
Kẻ Bái. Khi Lai Ổn đă có nhiều tín hữu và nền móng Đức tin đă vững
vàng, các thừa sai Ḍng Tên rời trụ sở truyền giáo từ Kẻ Bái đến Lai
Ổn để tiếp tục mở rộng cánh đồng truyền giáo.
Năm 1659, Lai Ổn trở thành giáo xứ và nhận lễ Sinh Nhật Đức Mẹ
làm lễ quan thầy.
Khi các thừa sai ḍng Tên vâng lệnh Toà Thánh rời Việt Nam, các
thừa sai ḍng thánh Augustinô tiếp tục công cuộc truyền giáo tại Lai
Ổn. Các thừa sai Đaminh cũng đến góp công sức mở rộng và củng cố
miền truyền giáo này. V́ thế có sự tranh chấp vùng Lai Ổn giữa hai
Ḍng. Ngày 15.5.1757, Thánh bộ Truyền Giáo quyết định trao hẳn vùng
Lai Ổn cho các cha ḍng Đaminh và gọi các cha ḍng Augustinô về Ư.
Các linh mục coi sóc giáo xứ từ ngày thành lập đến nay: cha Trí,
cha Diện, cha chính Đăng, cha thánh Gia, cha thánh Liêm, cha thánh
Tước, cha Nghiêm, cha Thuận, cha Vĩnh, cha Văn, cha Thanh, cha Thân,
cha Huỳnh, cha Vị, cha Cẩm, cha Cần, cha Diễn, cha Năng, cha Quản,
cha Thái, cha Đoán, cha Trác, cha Chương, cha Đức, cha Doăn, cha Duệ,
cha Dương, cha Mậu, cha Vọng, cha Cận, cha Gioan Baotixita Trịnh
Xuân Thu, cha Gioakim Mai Quư Thân, cha Gioan Baotixita Trịnh Xuân
Thu, cha Giuse Trần Trọng Hậu, Đức cha Giuse Đinh Bỉnh, cha Phêrô
Chanel Nguyễn Kiêm Toàn, cha Giuse Nguyễn Đ́nh Bốn,
cha Giuse Trần Văn Thực và hiện nay là cha Vinh-sơn
Phạm Văn Túy, OP (9/2014)
Lai Ổn có 7 đấng tử đạo thời Tự Đức đă được làm hồ sơ án xin
phong Chân Phước, góp phần vào Vườn Vạn Tuế Thái B́nh trong Giáo Hội
Việt Nam.
Giáo xứ Lai Ổn gồm các giáo họ: Đồng Bằng, GiaVọng Lỗ, Cao Nội,
Đồng Ấu, Trung Châu, Thủy Cơ và Đaminh.
III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
Lai Ổn là một giáo xứ có bề dày lịch sử, đời sống đức tin mang
đậm dấu ấn của một giáo xứ thuộc địa phận ḍng Đaminh. Các đoàn hội
cũng như các việc đạo đức b́nh dân luôn được duy tŕ và phát triển.
Chính v́ thế, các phong trào của giáo xứ cũng được thúc đẩy qua hoạt
động của các đoàn hội như: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Hiền mẫu,
hội Gia trưởng, Nghĩa binh Thánh Thể, hội Kèn, Trống, Trắc…
Ngoài ra, giáo xứ c̣n quan tâm đến đời sống đức tin và văn hóa
cho con em trong giáo xứ, mở các lớp giáo lư cho mọi lứa tuổi, các
lớp bồi dưỡng văn hóa trong dịp hè.
Nguồn : Website Giáo Phân
Thái B́nh
.....................................................
Giáo Xứ Lai
Ổn mừng 350 năm thành lập giáo xứ
Gx Lai Ổn 6/2/2009
Nguồn : VietCatholic
THÁI B̀NH - Là những người con gốc xứ Lai Ổn xa quê nhận được thư
mời của ban tổ chức về dự lễ kỷ niệm gần 400 năm (1626 – 2009) đón
nhận Tin Mừng và 350 năm (1659 – 2009) thành lập giáo xứ, dù nay đă
già yếu, nhưng ḷng chúng con không khỏi bồi hồi nhớ lại những kư ức
xa xưa, những kỷ niệm gắn bó bao đời nơi quê cha đất tổ của ḿnh.
Dù đi đâu làm ǵ, ở khắp nơi trong nước hay hải ngoại, chúng con
lúc nào cũng canh cánh nhớ về quê hương xứ đạo nói chung, cách riêng
xứ đạo Lai Ổn của ḿnh, cầu mong cho mọi người mọi nhà luôn mạnh
khỏe, khang an, thịnh vượng và hạnh phúc, cho xứ đạo luôn an vui
chan ḥa T́nh Chúa T́nh Người.
Cụ Đaminh Nguyễn Đ́nh Đễ, 79 tuổi, gốc xứ Lai Ổn nói như vậy! Cụ
sống với con cháu ở giáo xứ Ḥa B́nh, Hạt Ḥa Thanh, giáo phận Xuân
Lộc từ năm 1954 đến nay, sau khi nhận được thư mời của ban tổ chức,
Cụ bồi hồi nhớ về quê hương xứ đạo, hơn nữa anh em con cháu Cụ ở hải
ngoại động viên Cụ kể lại những ǵ Cụ c̣n nhớ về quê nhà xứ đạo Lai
Ổn.
Lai Ổn là một xứ đạo rộng mênh mông và kỳ cựu nhất của địa phận
Thái B́nh, Lai Ổn thuộc xă An Qúy, Huyện Quỳnh Phụ, Tỉnh Thái B́nh.
Theo sử liệu năm 1626 có hai Thầy ḍng Tên đến đây rao giảng Tin
Mừng, người dân Lai Ổn đón nhận Tin Mừng ngày 02.2.1626, tuy hạt
giống đức tin mới được gieo nhưng đă sớm đơm bông kết trái, ánh sáng
đức tin đă lan tỏa đến các vùng phụ cận, với lối sống đạo yêu thương
nồng nhiệt nên Đức Cha Phero – Maria LAMBERT DE LA MOTTE Giám Mục
Giáo Phận Đông, năm 1659 Ngài đă ban sắc chỉ thành lập giáo xứ Lai
Ổn ngày đó có khoảng gần 1000 giáo dân. Lai Ổn bấy giờ c̣n được gọi
là Xứ Phú Thái, Huyện Phú Thái hoặc Thanh Quan. Nhân ngày sinh nhật
Đức Mẹ quan Thầy, 12 Họ đạo được h́nh thành như sau: Họ Lai Ổn (năm
1626), Họ Đống Lương (Lương Đống) (1682), Họ Đồng Bằng và Đại Điền
(1800), Họ Vọng Lỗ (1826), Họ Quỳnh Lang (1859), Họ Trung Châu
(1870), Họ Phục Lễ (1896), Họ Đồng Âu (1896), Họ Mỹ Đ́nh (1898), Họ
Thủy Cơ (1930), Họ Cao Nội (1936).
Năm 1901 Họ Quỳnh Lang được thành lập Xứ Quỳnh Lang. Năm 1920 Họ
Phục Lễ được thành lập xứ Phục Lễ. Năm 1924 Họ Đống Lương được thành
lập đổi tên là xứ Lương Đống. Năm 1933 Họ Mỹ Đ́nh được thành lập xứ
Mỹ Đ́nh. Khoàng đầu thế kỷ XVII xứ Lai Ổn trở thành Hạt Lai Ổn.
Năm 1702 cố Chính Thập giao xứ Lai Ổn cho hai cha ḍng Phanxico
coi sóc giáo dân, sau một thời gian, một cha bị giết, một cha trở về
Manila, nên Đức Cha Cao cử một cha An Nam coi sóc đến năm 1705, cố
Chính Thập cử cố Trí tiếp tục coi sóc Lai Ổn. Khi Ngài lên làm Giám
Mục phó Địa phận th́ Cha Dion ḍng Phanxico coi sóc đến năm 1711
Ngài qua đời, một cha Việt Nam tiếp tục coi sóc Lai Ổn cho tới năm
1717.
Thời gian từ năm 1732 đến năm 1743, cố Chính Đăng trực tiếp coi
sóc Lai Ổn, năm 1744 Đức Cha Hy trao quyền coi sóc Lai Ổn cho Cha
Gieronimo ḍng Augustino. Tiếp đó là cha cố Thánh Gia coi sóc đến
năm 1773. Cha Liêm trong đời Cảnh Hưng, từ đời Minh Mệnh có cha
Thánh Tước, cha Nghiêm, cha Thuận, cha Vinh, cha Văn, cha Thái, cha
Đoán, cha Trác, cha Chương, cha Đức, cha Doăn, cha Duệ.
Năm 1901 có cha Dương và cha Quyền coi sóc Lai Ổn, Ngài khởi công
xây dựng Thánh Đường sau một năm hoàn thành, năm 1916 cha Dương qua
đời và Ngài được an táng trong ḷng nhà thờ hiện nay. Tiếp đến các
cha coi sóc là: cha già Mậu từ năm 1916 đến năm 1935, cha giáo Vọng
từ năm 1935 đến năm 1943, cha Cận từ năm 1943 đến năm 1948, cha Đỗ
Đức Thụ từ năm 1948 đến năm 1954.
Từ sau hiệp định Giơnevơ là cha già Thân, cha Chính Thu, cha già
Hậu, lần lượt coi sóc đến ngày 03.8.1969, rồi cha Phero Giuse Đinh
Bỉnh chịu trách nhiệm về Lai Ổn từ năm 1970 đến năm 1977, sau Ngài
làm Giám Mục Phó rồi là Giám Mục Giáo Phận Thái B́nh.
Kế đến cha Giuse Nguyễn Đ́nh Bốn chánh xứ Tràng Lũ kiêm nhiệm xứ
Lai Ổn, đến tháng 2 năm 2006 cha Giuse Trần Văn Thực về trông coi
Lai Ổn thay cha Bốn cho đến nay.
Trong dịp vui mừng kỷ niệm gần 400 năm đón nhận Tin Mừng và 350
năm thành lập giáo xứ Lai Ổn, cụ Đaminh Nguyễn Đ́nh Đễ xin chia sẻ
niềm vui bằng mấy vần thơ sau:
MỪNG NGÀY LẬP XỨ
Năm một ngh́n sáu trăm năm chín
Sau 33 năm đón nhận Đức Tin
Đức Thầy cảm nhận ḷng tin
Ban sắc lập xứ thông tin chuyển về
Giáo dân vui sướng tràn trề
Đồng hương tấp nập về quê vui mừng
Trống chiêng cổ xúy tưng bừng
Tiếp đón các xứ trong vùng chung vui.
TUỔI ĐỜI XỨ ĐẠO QUÊ TÔI
Lai Ổn có đạo lâu rồi
Đă 383 năm đón lời Phúc Âm
Tổ tiên sốt mến đồng tâm
Rao truyền đạo Chúa gieo mầm gần xa
Đức Thầy ban sắc lập ra
Chính xứ Lai Ổn thật là phúc thay
350 năm kỷ niệm hôm nay
Lai Ổn mở hội nhớ ngày Hồng Ân
Giáo dân khắp chốn xa gần
Nô nức về dự chung phần tạ ơn.
THÁNH ĐƯỜNG XỨ TÔI
Thánh đường Lai Ổn quê tôi
Đă trên trăm tuổi sáng ngời như xưa
Bao năm giăi nắng dầm mưa
Rêu phong cổ kính chẳng thua nơi nào
Tháp chuông bệ vệ vươn cao
Chuông đồng ba cỗ đồng giao hàng ngày
Mời gọi giáo hữu về đây
Khẩn nài Thiên Chúa ban đầy Hồng Ân
Cho dân Lai Ổn xa gần
Xă làng Lương Giáo muôn phần An Khang.
....................
Đức Cha Phêrô
ban Bí tích Thêm sức tại Giáo xứ Lai Ổn
Chiều Chúa Nhật (08.9.2012) vừa qua, tại nhà thờ Giáo xứ Lai Ổn,
Đức Cha Phêrô Nguyễn Văn Đệ - Giám mục Giáo phận – dâng thánh lễ
mừng kính Sinh Nhật Đức Trinh Nữ Maria – Quan thầy của Giáo xứ, đồng
thời ban Bí tích Thêm sức cho 18 em thuộc liên xứ Lai Ổn và Đại Điền.
Khoảng 17h00’, cuộc rước cung nghinh Đức Maria chung quanh thánh
đường. Sau đó là nghi thức làm phép tượng đài Thánh Phêrô của Giáo
xứ vừa mới hoàn tất.
Mở đầu thánh lễ, Đức Cha mời gọi mọi người cầu nguyện cho các em
lănh Bí tích thêm sức hôm nay biết ư thức được những hồng mà Thiên
Chúa đă ban cho các em ngay trong gia đ́nh ḿnh. Xin cho các em biết
bày tỏ ḷng biết ơn những người mẹ, qua việc bày tỏ ḷng yêu mến Mẹ
Maria, thực hành, bắt chước các nhân đức của Mẹ.
Bài giảng trong thánh lễ, Đức Cha nhấn mạnh về trách nhiệm của
những người làm cha và làm mẹ phải sẵn sàng đón nhận và cưu mang
những người con của ḿnh. Gia đ́nh là nền tảng và là khởi đầu của
mọi sinh hoạt trong Giáo Hội và xă hội. Nếu không có con người được
sinh ra th́ cũng không có Giáo Hội hay xă hội. Thế nên, những người
con có trở nên ngoan ngoăn hay không, điều đó c̣n phụ thuộc vào
gương sáng và đời sống của các bậc cha mẹ.
Đặc biệt, với các em lănh nhận Bí tích Thêm sức hôm nay, Đức Cha
đă nhắn nhủ các em phải tập ư thức ngay từ bây giờ ḿnh là người
đang bước vào tuổi trưởng thành. V́ hôm nay, Giáo hội qua Chúa Thánh
Thần ban cho các em tất cả mọi ơn. Do đó, từ nay các em sẽ phải chịu
trách nhiệm về đời sống đức tin, luân lư và đạo đức của ḿnh. Để rồi,
tương lai các em cũng sẽ phải gánh lấy trách nhiệm cưu mang và sinh
ra những sự sống trong ơn cứu rỗi và thánh thiện khác nữa.
Trước khi ban phép lành cuối lễ, cha Giuse Trần Văn Thực – chánh
xứ Lai Ổn – đại diện cho cộng đồng Giáo xứ, bày tỏ ḷng biết ơn Đức
Cha đă thương quan tâm cách đặc biệt, về chủ tế thánh lễ mừng Bổn
Mạng của giáo xứ và ban Bí tích Thêm sức cho các em. Nhân đây, cha
cũng cám ơn mọi người đă cộng tác giúp đỡ xây dựng Giáo xứ trong đức
tin cũng như xây dựng các cơ sở vật chất.
|
|