Đình So đẹp từ trong đẹp ra

Tôi đã từng đi chụp ảnh kiến trúc khắp miền đất nước, đôi khi chai lỳ trước một danh thắng, chỉ nhìn trơ trơ mà không mở túi lấy máy ảnh ra chụp. Nhưng đến đình So (xã Cộng Hoà, huyện Hoài Đức, kiến trúc thế kỷ XVII) tôi thấy đầy thi vị. Cảnh sắc đẹp đến lạ lùng! cỏ cây xanh mơn mởn đến tận chân trời. Ngôi đình nổi lên bên bờ kè cao ở dìa làng, ẩn mình khiêm tốn chân chất vị quê, mộc mạc như chân lý, dân dã như một thời xa xưa. Không có một hàng quán làm nhếch nhác không gian (mặc dầu miến ăn phơi đầy vệ đường), các cụ bô lão khăn áo chỉnh tề chờ đón đoàn từ tam quan đình.

Tam quan đình So, một tác phẩm hài hoà trong điêu khắc gỗ và đá. Ảnh: Đoàn Đức Thành
Có bước lên tam quan mới cảm nhận những giá trị của kiệt tác kiến trúc và điêu khắc hé lộ dần dần. Càng đi sâu vào bên trong thì vẻ đẹp càng tiềm ẩn, sâu lắng. It thấy ngôi đình nào còn nguyên gốc với mặt sàn gỗ, phải chăng các cụ đã tạo một không gian khô ráo, thông thoáng bên dưới nên tránh được mối mọt? Thật thú vị được bắt chân bằng tròn ngồi trên mặt sàn trải chiếu hoa, trên đó bày sẵn những bộ ấm chén từ thời bao cấp, cũ mà sạch sẽ tinh tươm. Đúng là các cụ chiêu đãi một bữa tiệc đồ cổ, chỉ ngắm đã thấy no!

Mặt trước ngôi đình đầy ắp những chi tiết trang trí trên chất liệu đá, đất nung và gỗ, đa dạng mà rất hài hoà. Ảnh: Đoàn Đức Thành
Các cụ nhiệt tình kể lai lịch ngôi đình của làng mình một cách rành rọt, phân tích khá sâu những điêu khắc gỗ đá làm cho giới kiến trúc im lặng lắng nghe với tấm lòng cảm phục. Tôi chỉ còn nghe thấy những âm thanh tí tách và thấy những ánh đèn plat của máy ảnh loé lên trong không gian tĩnh lặng trong đông đúc những người nghe. Nhìn các em kiến trúc sư trẻ làm việc với tác phong công nghiệp thật đáng yêu. Tai thì nghe, mắt thì ngắm nhìn, tay thì ghi chép nếu không cầm bút thì cũng dơ máy ảnh chụp không ngừng.

Tam quan nhìn từ hướng đình qua sân vườn đằng trước, đẹp và nên thơ. Ảnh: Đoàn Đức Thành.
Phải chăng kiến trúc xưa của ông cha ta tất cả đều có giá trị tuyệt vời như thế? Làm sao tu bổ giữ gìn được giá trị nguyên gốc như đình So?

Từ sảnh buớc vào nổi bật bức cửa võng sơn son thiếp vàng, chạm trổ tinh vi. Ảnh: Đoàn Đức Thành

Ngắm kỹ những bức hoành phi, câu đối mới thấy các cụ xưa tài ba, trí lớn. Ảnh: Đoàn Đức Thành

Ô cửa gạch, gỗ trang trí tài tình, hoà hợp một cách mỹ mãn. Ảnh: Đoàn Đức Thành.

Điêu khắc gỗ trên đầu bẩy như có thần. Ảnh: Đoàn Đức Thành.

Những kiến trúc nằm kề trên mặt đất đã có đá. Từ chân tảng, cốn rồng, bậc đá,…được người thợ đá đục đẽo hết sức sinh động. Ảnh: Đoàn Đức Thành.
Bà xã tôi thích quá, bảo tôi chụp cho một pô ảnh kỷ niệm! Nào, hai ba, nhìn vào đây nhé, hai ba, roẹt. Ảnh: Đoàn Đức Thành./.

KTS Đoàn Đức Thành