1. Tên di tích: Hang Phượng Hoàng, suối Mỏ gà
2. Loại công trình: Hang động và suối nước
3. Loại di tích: Thắng cảnh quốc gia
4. Quyết định: Đã được xếp hạng di tích lịch sử, văn hoá cấp Quốc gia theo quyết định số 3211QĐ/BT Bộ văn hoá thông tin  ngày 12/12/1994.
5. Địa chỉ di tích: xã Phú Thượng,  huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên.
6. Tóm lược thông tin về di tích :
Di tích lịch sử và thắng cảnh Hang Phượng Hoàng suối Mỏ Gà .xã   Phú Thượng là  vùng đất có địa hình núi non, cảnh quan thiên nhiên đa dạng, nơi đây có truyền thống đấu tranh anh hùng bất khuất chống giăc ngoại xâm của các thế hệ ông cha đi trước. Nhân dân các dân tộc xã Phú Thượng huyện Võ Nhai giàu lòng yêu nước, đoàn kết chống giặc ngoại xâm, vì độc lập tự do của dân tộc.Trong suốt quá trình đấu tranh cách mạng dưới ngọn cờ của Đảng nhân dân xã Phú Thượng đã góp phần cùng nhân dân cả nước lập nên nhiều chiến công oanh liệt, trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng đất nước.Góp phần tô thắm thêm trang sử hào hùng làm rạng rỡ non sông đất nước.
Tự hào về quê hương Phú Thượng anh hùng, nơi đây đã  ghi lại dấu ấn lịch sử, chặng đường đấu tranh vô cùng gian khổ, quyết liệt, đầy hi sinh anh dũng của nhân dân các dân tộc  xã Phú Thượng.  Nơi đây đã có  tổ chức cơ sở  Đảng đầu tiên của huyện Võ Nhai ra đời  tại Làng Cao xã Phú Thượng, nay là xóm Cao Lầm xã Phú Thượng.   
Di tích lịch sử và thắng cảnh Hang Phượng Hoàng, suối Mỏ gà thuộc xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên.   
Hang Phượng Hoàng nằm trên đỉnh núi, ăn sâu xuống lòng  núi, cửa hang có độ cao khoảng 100 m. Từ chân núi leo lên cửa hang con người phải qua nhiều vách đá tai mèo.
Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, dưới sự lãnh đạo của Đảng Bộ Phú Thượng, nhân dân Phú Thượng đấu tranh chống khủng bố của địch. Ngày 27-11-1944 địch huy động hàng ngàn từ Bản Ít- Lạng Sơn xuống và từ Thái Nguyên lên bao vây, tấn công ta ở Hang Phượng Hoàng. Đây là một hang đá rộng lớn, ở lưng chừng núi, cách mặt đất 500m. Trong hang có 373 hộ gia đình gồm 1500 nhân khẩu, cùng 75 tự vệ chiến đấu, vũ khí có 5 súng kíp, còn lại là giáo mác. quân và dân dựa vào thế núi, làm các sàn đá đợi địch. Từ 4 h sáng, địch Sơn pháo ở mặt đường bắn lên, tổ chức nhiều đợt tấn công. Nhưng cứ đến chân núi thì quân địch bị đánh quật trở lại. Một số tên hung hăng bò lên núi được 50 m lại bị sàn đá đè chết tại chỗ, một số tên khác bị đá hất xuống tận chân núi. Trận chiến đấu ở hang Phượng Hoàng là một trận đánh tiêu biểu của Cứu Quốc quân và đã gây cho địch nhiều thiệt hại. Nhân dân xã Phú Thượng ngày nay tiếp bước cha anh xây dựng quê hương Phú Thượng  ngày càng giàu đẹp, anh hùng.
Hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà, Nằm kề km 42 quốc lộ 1B Thái  Nguyên - Lạng Sơn là danh thắng nổi tiếng của Thái Nguyên, đã được Bộ Văn hoá - Thông tin công nhận di tích lịch sử cấp quốc gia. Đây là quần thể thắng cảnh đẹp cuả Tỉnh Thái Nguyên, được tạo bởi thiên nhiên hùng vĩ, hang động đẹp, nhiều dáng vẻ kì thú, thác nước trong  xanh, khí hậu ôn hoà mát mẻ.
Dưới chân núi là suối Mỏ Gà (hay còn gọi là hang suối Mỏ Gà), nước ngầm từ trong lòng núi chảy ra chảy ra quanh năm.Trong hang có dòng suối mát, nhiều nhũ đá đẹp. Phía trước cửa hang suối Mỏ Gà có thác nước nhỏ được tạo  nên bởi nhiều mô đá, bậc đá. Hang Phượng Hoàng, suối Mỏ Gà là điểm du lịch xanh - du lịch sinh thái lý tưởng cho du khách.
7. Một sô hoạt động nhà trường đã và đang thực hiện chăm sóc di tích
Tự hào về truyền thống tiếp bước cha anh, giáo dục học sinh hiểu biết về lịch sử văn hoá cách mạng và truyền thống của Đảng, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh của địa phương gắn liền với kỷ niệm các ngày lễ lớn trong năm học. Giáo dục học sinh  niềm tự hào về truyền thống đấu tranh anh hùng bất khuất của thế hệ ông cha đi trước. Từ đó giúp các em nhận thức rõ trách nhiệm của bản thân “ Học thực chất, thi nghiêm túc” luôn phấn đấu trở thành những con ngoan trò giỏi, xứng đáng với con cháu của quê hương Phú Thượng anh hùng. Giáo dục học sinh qua bài giảng, tỏ lòng trân trọng  biết ơn, bằng  hành động, học đi đôi với hành, giáo dục  học sinh có ý thức giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh trường, lớp, đường làng ngõ xóm sạch sẽ.
Được sự chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà trường, Liên đội trường THCS Phú Thượng đẩy mạnh phong trào “Vì màu xanh quê hương”, “ Sạch nhà, sạch phố, sạch trường, bảo vệ chăm sóc khu di tích lịch sử địa phương.”
Nhà trường phân công các lớp thường xuyên đến vệ sinh, chăm sóc khu di tích lịch sử : Cụ thể các lớp được phân công nhiệm vụ, giáo viên chủ nhiệm hướng dẫn học sinh vệ sinh, nhổ cỏ, chăm sóc tưới cây tại khu di tích Cơ sở Đảng đầu tiên tại xóm Cao Lầm và khu di tích lịch sử cấp Quốc gia : Danh lam thắng cảnh hang Phượng Hoàng xã Phú Thượng. Qua hoạt động trên giúp các em càng hiểu sâu sắc hơn về những cống hiến, công lao to lớn của thế hệ ông cha đã làm lên chiến thắng vĩ đại của dân tộc. Phát huy truyền thống của quê hương cách mạng, các em học sinh  trường THCS Phú Thượng trong những năm qua đã đạt nhiều thành tích xuất sắc trong  học tập, và có những hoạt động chăm sóc, bảo vệ khu di tích lịch sử tại quê hương Phú Thượng anh hùng.

8. Đề xuất  kiến nghị:
BGH trường THCS Phú Thượng đề nghị Ban chỉ đạo Phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” của Bộ giáo dục & đào tạo khen thưởng cho tập thể giáo viên và các em học sinh trường THCS Phú Thượng đã có công chăm sóc, bảo vệ khu di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh Hang Phượng Hoàng huyện Võ Nhai- tỉnh Thái Nguyên.
9. Thông tin về nhà trường
- Họ tên Hiệu Trưởng: Phạm Thị Thuý Sơn
Chuyên ngành đào tạo: ĐH SP Sinh, năm tốt nghiệp Đại học 2003
ĐT cố định 0280.3827.248; Di động 0949127991
Địa chỉ email: Phamthuyson@gmail.com
- Họ tên Tổng phụ trách Đội: Nguyễn Minh Giang
Chuyên ngành đào tạo: Tiếng Anh; năm tốt nghiệp Đại học 2005
ĐT cố định02803827616   Di động 0915644616
Địa chỉ email Minhgiang36@gmail.com
- Địa chỉ trường: Trường THCS Phú Thượng, xã Phú Thượng, huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên
ĐT cố định: 0280.3827.248