Kỳ 3: Hai lần đối mặt với Đờ Cát-Xtơ ri

QĐND Online – Chuyện Đại tá Hoàng Đăng Vinh cùng các đồng đội xông vào hầm, bắt sống tướng Đờ Cát- Xtơ ri và toàn bộ bộ tham mưu của địch-điều đó hẳn đã có nhiều người biết đến. Đấy là lần thứ nhất ông đối mặt với Đờ Cát. Và chỉ nửa tháng sau, còn có lần đối mặt khá thú vị giữa Hoàng Đăng Vinh và vị bại tướng này. Trò chuyện cùng ông chúng tôi mới biết, có khá nhiều tình tiết thú vị đã diễn ra trong cuộc gặp lần thứ hai này…

Những bước chân của 56 năm về trước

Khi dòng hồi tưởng đưa Đại tá Hoàng Đăng Vinh trở lại ngày 7-5-1954 lịch sử, đôi mắt người chiến sĩ Điện Biên năm nào chợt ngấn lệ. Nhấp thêm ngụm trà như để kìm nén cảm xúc đang trào dâng, ông bồi hồi kể tiếp:

- Sau khi giải quyết xong cao điểm 507, chúng tôi tiến đánh các cao điểm 508, 509. Trên đường tiến công, tôi và anh Nhỏ gặp một đồng chí của ta bị mảnh đạn pháo cắt cụt cả hai ống chân, ống tay, đang lết trên mặt đất.

Thấy vậy, Hoàng Đăng Vinh và đồng chí Nhỏ vội ngồi thụp xuống, định băng bó cho chiến sĩ nọ, nhưng anh hét lớn: “Đằng nào tôi cũng chết, các anh tiến lên đi, thời cơ đến rồi!”.

- Tôi và anh Nhỏ đành gạt nước mắt, xốc súng tiếp tục băng lên phía trước, giọng ông Vinh nghẹn lại, rồi ông nói tiếp - chính những người đồng đội dũng cảm như thế đã tiếp thêm ý chí, nghị lực cho tôi thêm quyết tâm tiêu diệt địch.

Ông Vinh vui vầy cùng cháu nội.

Theo đà phát triển của chiến dịch, ngày 7-5, ông Vinh cùng đồng đội tiến vào trung tâm của tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Khi tiến vào cây cầu sắt dẫn vào trung tâm, đại liên của địch vẫn bắn ra như mưa. Bộ đội ta phải dừng lại trước cầu để củng cố đội hình rồi sử dụng hỏa lực “dập tắt” ổ đại liên.

Khi đánh vào đến khu trung tâm, Hoàng Đăng Vinh và đồng đội thấy phía trước mặt có một ụ đất nhô lên khá cao, 4 chiếc xe tăng đang chạy vòng quanh ụ đất. Đang tự hỏi không biết ụ đất đó là cái gì thì ông và đồng đội bắt được một tên địch. Tra hỏi, hắn khai đó là hầm của tướng Đờ Cát – Xtơ ri.

Ngay sau đó, tổ Vinh, Nhỏ, Hiếu liền dùng thủ pháo hất một chiếc xe tăng địch rơi xuống giao thông hào. Cùng thời điểm đó, một chiếc xe tăng khác bị đơn vị bạn tiêu diệt, hai chiếc còn lại liền tháo chạy.

Cơ động về phía cửa hầm, các ông thấy bên dưới khá im ắng. Khi ném lựu đạn và xả súng xuống, liền có tiếng xì xào phát ra bên dưới. Hoàng Đăng Vinh liền nhắc Nhỏ:

- Anh Nhỏ, ném thủ pháo đi, nhưng ném phía ngoài cửa hầm để dọa thôi, cố gắng bắt sống chúng.

Sau tiếng nổ của thủ pháo, đất đá, khói xộc xuống miệng hầm. Không lâu sau, một tên sĩ quan Pháp tay phất phất miếng vải trắng, nhô lên miệng hầm, lắp bắp: “Bẩm bẩm, mời sĩ quan Việt Minh vào hầm để bộ chỉ huy Điện Biên Phủ đầu hàng”.

Ngay lúc đó, Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật cũng xuất hiện, anh ra lệnh toàn bộ đơn vị bao vây quanh hầm; các đồng chí Hiếu, Nam bịt cửa hầm bên kia; các đồng chí Vinh, Nhỏ theo anh vào hầm bắt Đờ Cát đầu hàng.

Ông Vinh nhớ lại:

- Khi chúng tôi tiến đến đâu, bọn sĩ quan Pháp lùi lại đến đó. Khi đến giữa hầm thì chúng “vón cục” lại, có tên chui vào gầm bàn.

Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật dùng tiếng Pháp, hô cả bọn đầu hàng, tất cả đều giơ tay, riêng tướng Đờ Cát vẫn ngồi im lặng, không giơ tay.

- Đồng chí Vinh bắt Đờ Cát phải đầu hàng, Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật ra lệnh.

Tay đặt vào cò súng, Hoàng Đăng Vinh tiến về phía Đờ Cát. Khi Vinh đến gần, Đờ Cát vội bật dậy, giơ tay ra định bắt.

“Hô-lê-manh” – miệng hô, tay Hoàng Đăng Vinh thúc mạnh khẩu súng tôm-sơn vào bụng Đờ Cát. Vị bại tướng lùi lại hai bước, toàn thân run rẩy, miệng xổ ra một tràng tiếng Pháp.

- Sau đó anh Luật có nói với chúng tôi rằng, khi đó Đờ Cát nói “xin các ông đừng bắn, chúng tôi đầu hàng”, ông Vinh bộc bạch.

Toàn bộ bộ chỉ huy của Pháp ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ đã được Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật và các chiến sĩ Vinh, Nhỏ cùng một số chiến sĩ nữa dẫn giải về đồi E, giao cho cấp trên.

Chưa đầy nửa tháng sau đó, ông Hoàng Đăng Vinh lại có cuộc gặp gỡ thú vị với người mình đã từng đối mặt tại hầm bộ chỉ huy của địch ở chiến trường Điện Biên Phủ…

Lần thứ hai, mặt đối mặt

Ngày 19-5-1954, ông Vinh cùng đoàn đại biểu là cán bộ, chiến sĩ tham gia chiến dịch Điện Biên vinh dự được về gặp Bác Hồ, chúc mừng sinh nhật Người và báo cáo với Người về kết quả chiến dịch.

Chủ tịch Hồ Chí Minh gắn huy hiệu cho chiến sĩ Hoàng Đăng Vinh, người bắt sống tướng Đờ Cát trong Chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh chụp lại.

Hôm sau, ngày 20-5, theo đề nghị từ đoàn làm phim của đạo diễn Các-Men (thuộc Liên Xô cũ), Hoàng Đăng Vinh đã có cuộc đối mặt với tướng Đờ-Cát lần thứ hai, trong một khu rừng thuộc tỉnh Thái Nguyên.

- Trong chiếc lán được lợp bằng lá cọ, giữa kê mấy chiếc bàn mộc to, xung quanh là ghế băng, tôi được bố trí ngồi đối diện với Đờ Cát, ông Vinh nhớ lại.

Khi mọi người đã ổn định chỗ ngồi, một đồng chí cán bộ của Cục Điện ảnh chỉ vào Hoàng Đăng Vinh và quay sang hỏi Đờ Cát:

- Ông có biết người thanh niên này là ai không?

- Nếu không nhầm thì tôi đã gặp người thanh niên này rồi, Đờ Cát đáp.

Ngay tức thì, người cán bộ của Cục Điện ảnh nói lớn:

- Tôi khen ông có trí nhớ rất tốt. Chính người chiến sĩ này đã vào hầm tóm cổ ông.

Sau một thoáng suy nghĩ, nhìn về ông Vinh, Đờ Cát nói với thái độ trịnh thượng:

- Tôi rất hân hạnh nếu được chỉ huy những người lính dũng cảm như anh.

Ngay sau khi lời nói của Đờ Cát được dịch ra tiếng Việt, máu trong người Hoàng Đăng Vinh như sôi lên sùng sục.

- Vậy khi đó bác đã đối đáp lại với Đờ Cát ra sao? Chúng tôi sốt ruột gặng hỏi.

Ông Vinh chậm rãi:

- Khi đó các cán bộ trong đoàn làm phim của Liên Xô (cũ) và các cán bộ của ta cũng giục tôi rằng, đồng chí Vinh đáp lại Đờ Cát đi chứ. Đang nóng tiết, tôi nhìn thẳng vào mặt Đờ Cát đanh giọng: Ông chỉ khoác lác, kẻ bại trận như ông sao có thể chỉ huy được tôi, bởi chính tôi và các đồng đội tôi đã vào hầm lôi cổ ông ra cơ mà.

Ngay sau câu trả lời đanh thép của người lính chiến Hoàng Đăng Vinh, các bạn trong đoàn làm phim quốc tế cùng cán bộ của ta ôm hôn ông và nhiệt liệt hoan hô. Phía đối diện chỗ ngồi của Hoàng Đăng Vinh, bại tướng ngồi im lặng…

Khi sắc nắng cuối ngày dần nhạt, cũng là lúc chúng tôi lưu luyến chia tay người chiến sĩ quả cảm năm nào. Lúc này, giọng ông nhỏ nhẹ, khi nói lên những lời gan ruột, rằng gần 60 năm qua, rất nhiều người đã khen ông dũng cảm khi xộc vào hầm, bắt Đờ Cát và toàn bộ bộ tham mưu của địch phải đầu hàng. Song ông xin dành những lời khen ấy cho bao đồng đội đã ngã xuống hoặc hi sinh một phần xương máu trong chiến dịch Điện Biên. Chính sự hy sinh cao cả của họ đã góp phần tiếp thêm sức mạnh, nâng bước chân ông và bao đồng đội khác tiến thẳng vào sào huyệt của địch, làm nên một Điện Biên sáng chói, “lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu”…

Bài và ảnh: Phạm Hoàng Hà

Gặp lại người cùng bắt sống tướng Đờ Cát – Xtơ ri (kỳ 2)

Gặp lại người cùng bắt sống tướng Đờ Cát – Xtơ ri (kỳ 1)