Thứ hai, 24 Tháng mười một 2008, 05:53 GMT+7

Đình Tây Đằng, tinh hoa kiến trúc của người Việt

Đình Tây Đằng được dựng từ thế kỷ 16 với những rường, cột trụ, vì nóc..., thể hiện tinh hoa sáng tạo người Việt một thời.

Tây Đằng đứng đầu trong chuỗi đình của đất Quảng Oai, gồm những làng cổ tọa lạc trên các quả đồi đá ong, một vùng của xứ Đoài xưa, nay thuộc Thủ đô Hà Nội.

TayDang1.jpg
Đình Tây Đằng, Quảng Oai

Đình được dựng từ thế kỷ 16, vào loại cổ nhất Việt Nam. Hơn thế, ngoài đình chùa, trong di sản văn hóa vật thể của người Việt, chưa phát hiện được công trình nào làm từ gỗ còn nguyên vẹn mà có niên đại xa xưa hơn.

Ngôi đình có bố cục nguyên thủy: mặt nằng hình chữ nhật, năm gian, nơi thờ trên gác lửng ở gian giữa. Tả mạc, hữu mạc, chuôi vồ xây thêm vào các đời sau.

Cấu trúc gỗ đình đặc trưng bởi bộ vì nóc làm theo kiểu “giá chiêng” với con rường trên cong vồng, có hai trụ hai bên với ván bưng hình lá đề chạm đôi phượng. Vì nóc kiều này chỉ có thể thấy ở một vài kiến trúc có niên đại rất xưa như chùa Dâu (Bắc Ninh), chùa Bối Khê và chùa Mui (Hà Nội), chùa Thái Lạc (Hải Dương).

TayDang2.jpg
Họa tiết trên các vì kèo đình Tây Đằng

Thăm Tây Đằng, du khách có thể bị thu hút, mê hoặc bởi hàng chục, trăm hình thái rồng được chạm khắc và đục đẽo thành tượng tròn, đặt ở các ván bưng, bức cốn, giữ vai trò đầu dư, con sơn.

Chưa một ngôi đình, đền nào khác có một sự thiên biến văn hóa hình rồng đến thế. Thân rồng gầy rộc, con ngươi mắt vượt ra ngoài quỹ đạo, miệng há rộng mà không phát thành âm. Nó nhìn như xói vào cõi lòng...

Đến ngôi đình 500 năm tuổi này, du khách còn bắt gặp một thủ pháp bài trí hiếm thấy trong di sản kiến trúc Việt Nam: một dải trang trí gồm tượng các tiên nữ cười ở dạnh con sơn, được kết nối bằng riềm hoa văn đặt cài dưới mái. Các tiên nữ thổi sáo, tiêu, gảy đàn đáy, đàn nguyệt… Hình hoa sen, đặc biệt hình hoa cúc cùng các mô típ hoa văn xoáy tròn, chạm trên các bảy hiên, đường nét rất tinh túy. Ngôi đình làng, vốn nghèo và hẻo lánh, nhưng tạo sự vương vấn sang trọng, quý phái.

TayDang3.jpg
Đình Tây Đằng, nguồn cội bạc phơ

Ảnh: Tư liệu


Đình Tây Đằng còn hiện hữu những bức chạm mô tả và vĩnh cửu hóa cảnh sinh hoạt đời thường: gánh con đi chợ, đốn củi, cày bằng voi, săn hổ, chèo thuyền, con trai ghẹo gái làng, uống rượu… Ngôn ngữ thể hiện cảnh đời của các nghệ sĩ dân gian gần gũi với ngôn ngữ thể hiện của các họa sĩ thế kỷ 20.

Chạm trên ván gió đình Tây Đằng là chú voi tung cả bốn chân, vòi, đuôi và toét miệng cươi, cảm giác chú bay như làn gió, quên mất trọng lượng bản thân. Những thân cột, xà, đầu dư, kẻ bảy đình Tây Đằng tồn tại vượt qua các cửa ải sinh tử: sự mục nát, sự hủy hoại trong bão lũ và trong ngọn lửa, tàn phá và sự tham lam của người đời. Những khúc, mảng gỗ vô giác ấy bảo lưu cả một kho tàng sáng tạo, tình người và khát vọng, làm nhân chứng một thời.

KTS Hoàng Đạo Kính

Vietbao (Theo: Báo Đất Việt)

 


Nhận xét tin Đình Tây Đằng, tinh hoa kiến trúc của người Việt

Ý kiến bạn đọc

Viết phản hồi

Bạn có thể gửi nhận xét, góp ý hay liên hệ về bài viết Đình Tây Đằng, tinh hoa kiến trúc của người Việt bằng cách gửi thư điện tử tới Lien He Bao Viet Nam. Xin bao gồm tên bài viết Dinh Tay Dang tinh hoa kien truc cua nguoi Viet ở dạng tiếng Việt không dấu. Hoặc Đình Tây Đằng, tinh hoa kiến trúc của người Việt ở dạng có dấu. Bài viết trong chuyên đề Hà Nội - nghìn năm Thăng Long của chuyên mục Khám Phá Việt Nam.

Tay Dang Dinh essence of Vietnamese architecture
West Dang Dinh, Tay Dang, 16th century, the Vietnamese essence, architecture of, shown, was built, pictures, children, the roof , touch, temple

Tay Dang Dinh was built from the 16th century with the field are, pillars, because the roof ..., expressing the essence of Vietnamese creative a ..



  • Thoi su 24h142 Nu sinh ngao da
    Thời sự 24h(14/2): Nữ sinh 'ngáo đá'

    Đến 'sếp' cũng bị tinh giản; Miền Bắc rét đậm đến hết ngày 15/2; Tốt nghiệp 98% sao phải miễn thi 20%?; Nữ sinh trường y ‘ngáo đá’, nghi vấn bị hiếp dâm ...là những thông tin thời sự nổi bật trong ngày 13/2.

  • Thoi su 24h132 Tiet lo dong troi cua cau Thuy
    Thời sự 24h(13/2): Tiết lộ động trời của 'cậu Thủy'

    Hình ảnh băng tuyết bao phủ Mẫu Sơn; Tạm giữ 16 siêu xe tại cảng Đà Nẵng; Tiết lộ động trời của 'cậu Thủy' từ trại giam; Dân ùn ùn đi khám, bệnh viện kẹt cứng; Xe khách đấu đầu container, 12 người thương vong...

  • Thoi su 24h122 Nhuc mat hinh anh khoe than noi cua chua
    Thời sự 24h(12/2): Nhức mắt hình ảnh "khoe thân" nơi cửa chùa

    Hà Nội sắp có hầm 90 tỷ xuyên đê sông Hồng?; Độc chiêu trồng rau Thạch Sanh, ăn hết lại có; Mẫu Sơn, Sa Pa lại có băng tuyết; Tượng Phật 'lạ' rõ ràng là chuyện bất thường..là những thông tin thời sự nổi bật trong ngày 11/2.

  • Thoi su 24h112 Me tu thieu cung 2 con
    Thời sự 24h(11/2): Mẹ tự thiêu cùng 2 con

    ACB kháng cáo vụ 'siêu lừa' Huyền Như; Mẹ khóa cửa, tự thiêu cùng 2 con; Thông tin trái chiều vụ hôi nhãn tại Quảng Bình; Nữ sinh bị người tình 'bắt cóc' vào mồng 3 Tết?; Đề xuất nộp phạt trực tiếp cho CSGT...

  • Thoi su tuan qua Tam tien ngay Tet
    Thời sự tuần qua: 'Tắm tiên' ngày Tết

    Vượt hàng trăm km đến viếng mộ Đại tướng ngày Tết; Tai nạn kinh hoàng, 3 người trong gia đình chết thảm; Lại 'hôi của' man rợ, công an bất lực đứng nhìn ...là những thông tin thời sự nổi bật trong tuần qua.