Đền tọa lạc trên đỉnh núi Cổ Giải hay còn gọi là
hòn Miết Cảnh thuộc dãy núi Trường Lệ ngay cạnh bãi tắm Sầm Sơn. Đền
mang tên Độc Cước nghĩa là một chân, gắn liền với sự tích chàng trai
khổng lồ đã tự xé đôi thân mình để vừa đánh giặc quỉ biển ngoài khơi và
đánh giặc trong đất làng cứu dân làng. Tưởng nhớ công ơn của chàng,
người dân Sầm Sơn đã lập miếu thờ chàng ngay bên tảng đá có vết lõm dấu
chân khổng lồ tương truyền là bàn chân của chàng và sau này là đền Độc
Cước.
|
|
|
|
Đền Độc Cước
|
|
Muốn
lên đền phải qua 40 bậc đá. Đền được lập từ đời Trần (1225 - 1400),
dựng lại vào thời Lê và đã qua trùng tu nhiều lần. Phía sau đền có Môn
lâu dựng năm 1863 bằng gỗ. Trong đền có tượng thần Độc Cước bằng gỗ chỉ
có một tay, một chân. Chân tượng dựng vững chắc trên hòn đá tảng, tay
tượng có cây búa ở tư thế đang vung về phía sau lấy đà chém loài quỷ
biển. Đền có hai pho tượng ngựa đúc bằng đồng, cặp tượng phổng tạc bằng
đá khối, nhiều câu đối chữ nho ca ngợi công đức của thần Độc Cước.
Đền
đã qua nhiều lần trùng tu. Năm trùng tu xưa nhất được giữ ở thượng
lương gian tiền đường ghi niên hiệu Chính Hoà (1675 - 1705). Còn tiền
đường mới hiện tại có niên đại Tân Mão (1891), với dòng chữ: 'Hoàng
triều Thành Thái tam tam niên tuế thứ Tân Mão hạ huyệt trọng xuân lưu
nhật quang thời tân tạo tiền đường thụ đại cát'. Tạm dịch: 'Đời vua
Thành Thái thứ 3, năm Tân Mão, mùa xuân tháng Ba ngày tốt, làm ngôi
tiền đường'. Qua hai cuộc kháng chiến, từ 1945 đến 1974, bom đạn liên
miên, nhưng đền Độc Cước hầu như vẫn nguyên vẹn, với những chiếc cột
bằng gỗ lim, gỗ chò và một số đồ thờ, bia, tượng, có phong cách nghệ
thuật Việt Nam thế kỷ XVIII, XIX.