Đến chợ cây, người ta tìm lại được cảm giác chút thôn quê, dân dã trong lòng phố thị. Đặc biệt, đây còn là điểm giao lưu của nhiều người yêu cây hoa, cây cảnh của Hà Nội.

 

Khu bán hoa lan của chợ cây Hà Đông

Từ lâu, chợ phiên đã là một nét văn hoá đẹp của người Hà Nội. Cái hay của chợ phiên là có rất nhiều người đem bán những sản vật do chính tay người ta làm ra. Người Hà Nội xưa biết đến chợ Bưởi, chợ Mơ là nơi bán những sản vật quanh vùng. Nay chợ Mơ đã thành trung tâm thương mại. Còn chợ Bưởi, không gian dành cho sinh vật cảnh, cây giống - đặc trưng của chợ Bưởi bị thu hẹp. Nhưng thật may mắn, chợ phiên cây cảnh Hà Đông là phát triển và trở thành sự thay thế xứng đáng.

Trời mới tờ mờ sáng, nhiều tuyến đường trên địa bàn quận Hà Đông đã xuất hiện những chiếc ô tô, xe máy chở hoa cây cảnh. Những chuyến xe này đi về phía cuối phường Vạn Phúc, nơi có chợ cây cảnh. Chợ cây Hà Đông họp vào mùng 5, 10, 15, 20, 25, 30 và các ngày cuối tuần trong tháng. Chợ cây họp trên mấy tuyến đường mới chưa được đặt tên của phường Vạn Phúc. Toàn bộ khu vực có khoảng hơn 200 người bán cây cảnh, với ba khu vực khác nhau: Khu bán cây thế đắt tiền, khu bán cây cảnh thông dụng và một khu riêng chuyên bán các loại hoa lan.

Chúng tôi đến khu vực sôi nổi nhất của chợ -  khu bán những cây cảnh bình dân. Con đường dài hơn trăm mét tràn ngập đủ loại cây cảnh. Từ những cây thông dụng, được mệnh danh là cây "văn phòng" như trúc nhật, vạn niên thanh, mây cảnh, kim tiền... cho đến một số loại hoa mới nhập từ nước ngoài về đều có mặt ở khu vực này. Điểm chung của khu bán cây này là giá cả các loại cây đều rất "phổ thông". Cao lắm cũng chỉ lên đến hai, ba triệu đồng/cây như các loại sung cảnh, vạn tuế, trúc cảnh... Những loại được người mua quan tâm là những loại cây có giá từ vài chục đến 200-300 nghìn đồng. Với số tiền đó, ngoài những cây thông dụng kể trên, người ta có thể mua một số cây thế được uốn từ ổi, khế... khá đẹp mắt. Bán hàng tại đây chủ yếu là những người trồng cây đến từ một số làng chuyên trồng cây cảnh ở Hà Đông, Hoài Đức, Thường Tín...  Hầu hết người bán hàng đều là những người trồng cây cảnh, đem sản phẩm của mình đến với khách hàng qua chợ cây này. Bởi thế, không khí ở khu vực này rất sôi nổi, người mua thường được chủ hàng tư vấn, hướng dẫn cách trồng, chăm sóc cây.

Ngay cạnh khu vực này là khu trưng bày và bán những cây cảnh cỡ lớn. Không khí trầm lắng hơn, bởi đây là khu dành riêng cho những người sành chơi đến ngắm và lựa chọn cây. Khu vực này có nhiều cây cảnh cỡ lớn có đủ loại đa, sanh, si... với nhiều dáng thế khác nhau. Người bán hàng ở đây nhiều nhất là đến từ xã chuyên cây cảnh Hồng Vân (huyện Thường Tín), và một số làng cây cảnh ở Hoài Đức, Chương Mỹ... Thậm chí, có cả người từ làng cây cảnh Vị Khê (Nam Định) thuê địa điểm lâu dài ngay cạnh khu chợ để trưng bày và kinh doanh cây cảnh.

Khu vực bán lan ở chợ phiên Hà Đông có khoảng 30 quầy. Khu vực này luôn mát mẻ, lan là loài cây ưa ẩm nên cả khu vực này được chăng lưới chống nắng. Không gian ở đây yên tĩnh hơn, có lẽ một phần do quan niệm lan là loài hoa vương giả. Người mua lan nhiều độ tuổi, có cả giới học sinh, sinh viên lẫn những ông cụ râu tóc bạc phơ. Mặc dù thời gian gần đây, nhiều người chơi lan công nghiệp, nhưng riêng ở chợ cây Hà Đông, rất hiếm gặp lan công nghiệp. Chủ yếu người ta bán các loại hoa truyền thống của người Hà Nội như: ngọc điểm, đai châu, quế lan hương... chiếm ưu thế. Mùa thu là mùa của quế lan hương nên có khá nhiều giò quế lan hương đang chuẩn bị trổ hoa được bày bán. Có những giò quế lan hương cỡ lớn được đòi giá tới 1,5 triệu đồng.

Chợ tan lúc gần trưa cũng là lúc các hàng quán quanh khu vực đông lên. Người chơi cây không kể già trẻ, túm năm tụm ba bàn bạc, trao đổi về cây cảnh trước khi ra về. Chúng tôi gặp bác Nguyễn Văn Trường, một người chơi cây cảnh lâu năm ở Chương Mỹ, bác Trường cho biết rất thích đến chợ Hà Đông ngắm cây. Thi thoảng bác cũng mua được những cây thế đẹp, với giá phải chăng. Tuy nhiên, điều thu hút bác nhất là được gặp gỡ, giao lưu với người chơi cây cảnh từ khắp nơi trong thành phố.
Những hàng bán chim, cá cảnh cũng bày rải rác khắp khu chợ. Tuy không nhiều, nhưng tại đây, người ta có thể chọn cho mình nhiều loại chim như: khướu, họa mi, cu gáy, chào mào...

Trước đây, chợ Bưởi là trung tâm buôn bán cây cảnh, sinh vật cảnh lớn nhất Hà Nội. Nhưng khu vực chợ Bưởi chật hẹp, nên giờ chợ Hà Đông đã thay thế vị trí ấy. Nhiều người sành chơi cây cảnh Hà thành cũng tìm đến chợ Hà Đông. Chợ cây cảnh vốn được tách ra từ chợ Hà Đông. Mấy năm trước, chợ được họp ven sông Nhuệ. Cách đây hai năm, chợ cây cảnh được chuyển đến khu vực phường Vạn Phúc. Chợ cây không chỉ là nơi mua bán, mà còn là một sinh hoạt văn hoá tinh thần của nhiều người dân thủ đô. Hiện tại, chợ cây cảnh Hà Đông tuy có quy mô khá lớn, nhưng vẫn là khu chợ tạm. Vì vậy, nhiều người mong mỏi thành phố quan tâm hơn nữa, đưa việc xây những khu chợ như thế vào quy hoạch, góp phần làm đẹp hơn cho thủ đô.