Trang chủ   |   Giới thiệu   |   Sơ đồ báo   |   English   |   Français  | 
Hôm nay, ngày 5 tháng 12 năm 2014
Tìm kiếm     

Ðiện thoại
  +084 8048916
+084 8048161
+084 8048160
Fax:08044175
e-Mail:
  dangcongsan@cpv.org.vn
bandoc.dcsvn@gmail.com
Mỹ thuật cổ ở chùa Ông
14:12 | 18/12/2009

Chúng tôi điền dã đến chùa Ông, thuộc thôn Bình Lương, xã Tân Quang, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên - Một vùng quê thoáng đãng, ao hồ trong mát và ncòn khá nhiều di tích cổ.

Địa danh cổ nơi đây, khi xưa cũng thuộc huyện Gia Lâm, bởi trên hai tấm bia đá và quả chuông chùa đều ghi: “Thuận An phủ, Gia Lâm huyện, Đình Luân xã, Bình Lương, Lương Xá nhị thôn, quan viên hương lão sắc mục xã thôn trưởng thượng hạ đẳng”. (Thôn Lương Xá có thể là Dương Xá ở gần thôn Bình Lương bây giờ)?.

Nguồn gốc Chùa được xây dựng từ thời Lý, tôn thờ: thiền sư Từ Đạo Hạnh, vua Lý Thần Tông và thờ Phật, vẫn được duy trì cho đến tận ngày nay. Trong chùa hiện còn tượng đồng thiền sư Từ Đạo Hạnh, vua Lý Thần Tông (đời thứ 5 nhà Lý - cũng là hiện thân Từ Đạo Hạnh sau sự trút xác ở núi Thày) .

Chùa Ông trải qua nhiều thời đại, chùa đã nhiều lần xuống cấp, được các thời sau trùng tu, tu bổ. Theo các tư liệu cho biết các lần trùng tu: thời Hậu Lê vào các niên hiệu: Dương Hòa năm thứ 6 (1640), Thịnh Đức (1653-1657), Chính Hòa năm thứ 20 (1699); các lần tu bổ vào thời Nguyễn..., lần cuối cùng được ghi trên Thượng lương gian Tiền đường: “Trùng tu năm Kỷ Mão thời vua Bảo Đại 14” (1938).

Nghiên cứu về chùa Ông, với hiện vật cổ còn lại và những tư liệu có niên đại còn thấy được là điều có tác dụng và ý nghĩa trong việc nhận diện rõ phong cách mỹ thuật của các thời đã phủ trùm lên di tích cổ qua các lần trùng tu, tu bổ. Đặc biệt với các di tích có chiều dài của lịch sử ngót ngàn năm như chùa Ông.

Chùa Ông hiện tại đang tu bổ, vẫn cố giữ những nét kiến trúc truyền thống thời Lê - Nguyễn. Nghiên cứu kỹ chùa Ông, thấy bổ sung nhiều tượng và đồ thờ mới làm, song chùa vẫn còn lại những hiện vật nghệ thuật cổ. Chúng tôi còn phát hiện trong chùa có những viên gạch cổ hình trang trí nổi. Ban Khánh tiết nhà chùa cho biết: Những viên gạch này được tìm thấy trong khi đào đất để tôn tạo chùa, tại khu vực vườn và ao chùa.

1. Các hiện vật cổ nghệ thuật ở chùa Ông:

- Bia đá: còn lại hai cái. Đọc văn bia được biết: Một Bia làm năm Chính Hòa 24 thời vua Lê Huy Tông (1703). Và một Bia làm năm Cảnh Hưng 10 thời vua Lê Hiên Tông (1749). Cách chạm hoa văn trên bia có ghi niên đại, giúp ta nhận diện rõ về phong cách trang trí thời Lê.

- Chuông cổ: cao 87 cm, đường kính 66 cm. Quai chuông rồng chầu cao 43 cm. Chuông 4 múi, 6 núm. Có 4 chữ: “Đại Thánh Hồng Chung”. Trên chuông ghi: “Can chi năm Mậu Ngọ, tháng 12, ngày 10 đúc chuông. Tức 12 - 10 - 1738".

- Tượng cổ: có 2 tượng đồng là: “Đức Thánh ngồi tọa thiền” (cao 90 cm, vai rộng 35 cm), và tượng “Ngựa”. Ngựa đồng được kéo ra trong các ngày lễ hội chùa Ông hàng năm từ 7-3 đến 9-3 Âm lịch. Chùa còn có 5 tượng Phật bằng gỗ. Các pho tượng đều thuộc cuối thời Lê.

Ngoài ra, chùa còn giữ lại Bài vị : ghi “Lý Thần Tôn ngũ hoàng đế, đại thánh Từ Đạo Hạnh tôn giả”; Thần Phả: chữ Hán sao lại năm thứ 24 đời Tự Đức (1871); Các đại tự làm năm 1919, thời Nguyễn.

2. Những viên gạch có hình trang trí Vật linh, Chim hoa và Hoa văn.

Trong số gạch thâu gom để lăn lóc ở góc chùa, chúng tôi chọn ra những viên gạch cổ có hình trang trí nổi để chụp ảnh, đánh số lập hồ sơ để chùa lưu giữ bảo quản. Số lượng khoảng 60 viên (gồm gạch nguyên, gạch vỡ góc và vỡ nửa) Những gạch có hình trang trí Vật linh, Chim hoa và Hoa văn được phân loại theo hình trang trí, bao gồm 7 loại sau:

- Trang trí hình Rồng,

- Trang trí hình Phượng bay,

- Trang trí hình Lân,

- Trang trí hình Ngựa phi nước đại,

- Trang trí hình Chim - Hoa,

- Trang trí hình Mây quấn Nhật, Nguyệt,

- Trang trí hình Hoa văn.

Kích thước: Các viên gạch có hình trang trí vật linh: chiều rộng (từ 18cm đến 20cm), chiều dài (từ 42cm đến 44cm), dày 5cm. Các viên gạch có hình Hoa văn: chiều rộng (từ 19 cm đến 20cm), chiều dài (từ 26cm đến 33cm), dày 7cm. Kích thước được đo cụ thể từng viên cho thấy kỹ thuật làm gạch và nung thủ công, nên kích thước không đồng nhất, mà chỉ là tương đối đều nhau.

Ở đây, chúng tôi chỉ thấy gạch, nhưng không tìm thấy dấu tích lò nung. Có thể gạch làm từ nơi khác chuyển về để sử dụng trang trí ở chùa? Trong số gạch cổ đó có nhiều viên cùng một mẫu trang trí, có viên còn sót dấu vết của khuôn. Chứng tỏ đã có sự sản xuất hàng loạt, để đáp ứng vào việc trang trí theo yêu cầu nhất định tại chùa Ông xưa.

Các loại gạch có hình trang trí trên cho thấy: Đề tài: Long, Lân, Phượng, hay Ngựa phi, Chim hoa, Hoa văn mây chầu mặt trăng, mặt trời; hoặc các hoa văn uốn lượn. Đã tạo nên những mô típ trang trí sinh động trong mạch nghệ thuật truyền thống. Nghệ thuật chủ yếu theo cách đắp nổi gần với phù điêu, tất cả mang phong cách dân gian. Bên cạnh đó cũng có viên gạch tạo hoa văn trang trí theo lối khắc chìm (lõm xuống).

Dựa vào những hình trang trí trên gạch thu lượm ở chùa Ông, ta so sánh với phong cách nghệ thuật các thời, kết hợp đối chứng niên đại các cổ vật trong chùa cho thấy những loại gạch này không cùng một thời, mà được làm trong những thời gian khác nhau. Nó mang phong cách chạm khắc dân gian từ cuối thời Mạc (thế kỷ XVI) và thời Lê (thế kỷ XVII và XVIII). Tuy nhiên ở những gạch trang trí có hình Vật linh hay Hoa văn phát hiện ở chùa Ông vẫn là loại hiếm bởi ngành khảo cổ chưa tìm thấy loại gạch này ở các nơi khác.

Những hiện vật cổ và đặc biệt là loại gạch có hình trang trí Vật linh, Chim hoa và Hoa văn phát hiện ở chùa Ông đã góp phần làm sáng lại những giá trị nghệ thuật cổ. Nó đã bị chìm lấp trong quá khứ, nay thấy lại và xác định giá trị cổ vật trong kho tàng nghệ thuật dân tộc. Những hiện vật nghệ thuật cổ đó cần được gìn giữ và bảo tồn cùng ngôi chùa Ông cổ kính vốn có tự ngàn xưa.

Các từ khóa theo tin:

(Theo Tạp chí Mỹ thuật)

In trang | Gửi góp ý


Các tin trước
Hạn Khuống - nét văn hóa tinh hoa, độc đáo của người Thái Mường Lò (19/02/2014)
Độc đáo kiến trúc ngôi nhà truyền thống của đồng bào Mông trên Cao nguyên đá (31/10/2012)
Tháng 3 đi hội Phủ Giầy (28/03/2012)
Tuồng - Nghệ thuật sân khấu cổ truyền đặc sắc (19/01/2012)
Phố Ngõ Gạch và đình Thanh Hà (09/12/2011)
Yển Khê – vùng quê đất Tổ (09/12/2011)
Đặc sắc Làng… Trạng Vĩnh Hoàng (08/12/2011)
Phố Hàng Rươi (07/12/2011)
Độc đáo chùa Ốc (31/10/2011)
Trẩy hội Đền Thác Bờ (10/03/2011)
 Trang 1 / 3 Trang đầu | Trước | Sau | Trang cuối
Các tin tiếp
Đặc sắc nhạc cụ dân tộc Mông (02/12/2009)
Chùa Hà - di tích lịch sử và cách mạng (27/11/2009)
Văn bia Tiên Lãng, Hải Phòng - kho tư liệu quý (24/11/2009)
Bảo tàng Quảng Trị giới thiệu những hiện vật quý (23/11/2009)
Thanh Hóa: Lưu giữ ba chiếc quạt cổ bằng ngà voi (10/11/2009)
Quảng Bình: Phát hiện ba chiếc rìu đá niên đại khoảng 5.000 năm (14/10/2009)
Quảng Nam: Tìm thấy mộ chum thuộc nền văn hóa Sa Huỳnh (09/10/2009)
Bắc Giang: Khánh thành Nhà bia khu căn cứ kháng chiến chống Pháp liên tỉnh Quảng Hồng (28/09/2009)
An Giang: Tìm thấy nhiều cổ vật ở lăng Thoại Ngọc Hầu (22/09/2009)
Bắc Ninh: Một người dân lưu giữ gần 2000 pho tượng cổ, lạ (22/09/2009)
 Trang 1 / 6 Trang đầu | Trước | Sau | Trang cuối
Các tin/bài đọc nhiều nhất
· Thủ tướng phê duyệt biên chế công chức năm 2015
Có 1.000 biên chế công chức dự phòng
· HĐND Thành phố Hà Nội: Chất vấn 2 nhóm vấn đề "nóng"
Yêu cầu làm rõ kết quả thanh tra 312 biệt thự
· Tiếp tục thực hiện có hiệu quả công tác truyền thông, phổ biến về Thừa phát lại
· Hạ viện Mỹ thông qua nghị quyết về Biển Đông và biển Hoa Đông
· Xét xử sơ thẩm vụ án Thẩm mỹ viện Cát Tường
* Bị cáo Đào Quang Khánh: Bác sỹ Tường mới là người đề xuất vứt xác xuống sông
· Tiếp nhận sản phẩm khoa học phục vụ chăm sóc sức khỏe nạn nhân da cam
· Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc biểu dương thành tích đấu tranh phòng, chống ma túy
· Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải: Khẩn trương thống nhất cơ chế giá xăng E5
· Thông điệp liên bang 2014: Tổng thống Nga đề cao tinh thần vượt qua mọi thử thách
Bản quyền thuộc Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam
Toà soạn: 381 Đội Cấn, Ba Đình, Hà Nội; Điện thoại: 08048161; Fax : 08044175; E-mail : dangcongsan@cpv.org.vn
Giấy phép số 1554/GP-BTTTT ngày 26/9/2011 của Bộ Thông tin và Truyền thông về cung cấp thông tin lên mạng Internet