NTO - Một nhà Ga vốn được đánh giá là đẹp nhất Đông Dương, cùng với ga Hải Phòng, ga hỏa xa Đà Lạt được xem là cổ kính nhất Việt Nam hiện nay.
Trước đây, khi xây dựng nhà ga xe lửa, thường người ta chỉ chú trọng về mặt kỹ thuật xây dựng và nhất là tiện nghi giao thông mà thôi. Riêng ga Đà Lạt là trường hợp đầu tiên người ta đã đưa cả yếu tố mỹ thuật kiến trúc và ý nghĩa của công trình vào việc xây một công trình có tính kỹ thuật.
Nhà ga Đà Lạt xây dựng từ năm 1935 và hoàn tất năm 1938, công trình do kiến trúc sư Revéron thiết kế, kiến trúc sư Moncet hoàn chỉnh thêm một số chi tiết của bản thiết kế này và trực tiếp trông coi xây dựng công trình. Trong ý tưởng sáng tạo họ mô phỏng hình ảnh dãy núi LangBiang - Biểu tượng của Đà Lạt, tòa nhà chính với 3 vòm mái nhô cao như 3 đỉnh núi, nên nó không hề giống bất cứ dinh thự hay nhà ga nào trước đó. Sự tài tình của các kiến trúc sư một mặt họ giữ được nét đặc trưng của Đà Lạt, mặt khác lại đưa nét kiến trúc độc đáo của Pháp vào thông qua những mái vòm…
Không phải ngẫu nhiên mà chính hai ông đã chọn vị trí xây dựng nhà ga Đà Lạt bên cạnh trường Trung học Yersin, để tạo thành một tổng thể kiến trúc hài hòa và độc đáo. Nằm trên sườn đồi dài bằng phẳng, mặt đứng nhà ga tượng trưng cho mùa hè, chiếc đồng hồ đặt trên đỉnh mặt tiền nhà ga nhắc du khách nhớ lại thời gian mà vị bác sĩ mang tâm hồn lãng tử Yersin đặt bước chân đầu tiên chinh phục cao nguyên LangBiang: 15giờ 30 phút ngày 21/6/1963. Đây là công trình được xếp vào loại có quy mô lớn, có kiến trúc đẹp và độc đáo của Thành phố Đà Lạt và của cả nước. Trước đây được đánh giá không những là nhà ga đẹp nhất ở Đông Dương mà còn cả của Pháp.
Từ năm 1933 tuyến đường sắt Phan Rang - Đà Lạt hoàn thành được đưa vào sử dụng, để tàu vượt lên đèo Ngoạn Mục hiểm trở, các chuyên viên hoả xa đến từ Pháp, Thụy Sĩ đã phải thiết kế đường ray răng cưa, đồng thời bên cạnh một toa kéo còn có một toa đẩy phía sau…đoạn đường sắt chỉ dài hơn 100km nhưng phải thi công trong hơn 10 năm mới hoàn thành, vì địa hình trắc trở và có nhiều hầm chui… nên chi phí xây dựng cũng cao gấp nhiều lần so với đường hỏa xa ở đồng bằng.
Ga Đà Lạt chịu nhiều ảnh hưởng của kiểu kiến trúc hiện đại. Mặt bằng nhà ga được tổ chức theo nguyên tắc gần như đối xứng qua trục vuông góc với mặt trên. Một phòng lớn ở giữa rộng 370m² với các phòng phụ nhỏ nối dài sang hai bên, bố cục đăng đối thể hiện giữa các bộ phận kiến trúc như mái ngói đỏ cao vút, những phần mái gấp, mái bẻ góc, ở những ô cửa sổ cùng với bức tường xây bằng đá chẻ tới ngang bệ cửa… Sự đồ sộ của công trình thể hiện rõ trên mặt cắt, hệ kèo đỡ mái bằng bê tông cốt thép có chiều cao hơn 6m, bằng với chiều cao của không gian sử dụng chính.
Nhưng ấn tượng nhất vẫn là 3 chóp mái song song liền nhau chạy suốt từ đỉnh xuống rìa mái giả ở lối vào chính, phía dưới chóp mái có ốp dòng chữ Đà Lạt khá lớn. Vuông góc với ba mái theo chiều ngang của công trình là hai mái dọc, chạy về hai phía và bẻ góc ở phần rìa mái. Tương ứng với ba chóp mái là ba cửa sổ với nhiều ô kính nhỏ, tạo nên sự khoáng đạt cho mặt tiền và cho cả tòa nhà. Các ô cửa sổ bằng kính màu nằm ngay ngắn trong hệ khung carô vuông vức.
Ở mặt đứng phía Đông có thêm các dãy mái che bằng bê tông chạy dài dọc theo hai bờ “ke” đón khách càng tạo thêm dáng thanh thoát và tiện nghi cho công trình. Không gian nội thất được chiếu sáng lung linh bởi các ô cửa kính nhiều màu ở phần chân mái. Đây chính là phòng chờ cho hành khách, một không gian rộng lớn với các góc cạnh và đường nét ngay hàng thẳng lối, cao lớn, uy nghi mà cũng thật giản dị. Tất cả các chi tiết đều toát lên vẻ hoàn mỹ của tổng thể công trình.
Đây là nhà ga cao nhất Việt Nam (tọa lạc trên độ cao trên 1500m so với mặt nước biển), chính nhờ những nét độc đáo, hài hòa ấy mà nhà ga Đà Lạt đã được Bộ Văn hóa-Thông tin xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia, được thành phố Đà Lạt chú trọng bảo tồn và phát triển, biến nơi đây thành điểm tham quan du lịch đặc sắc.
Lên thành phố cao nguyên Đà Lạt, giờ đây du khách lại có thêm một thú thưởng ngoại nữa, đó là dạo vòng quanh thành phố Đà Lạt bằng tàu lửa. Từ ga Đà Lạt, đoàn tàu chầm chậm với cuộc hành trình 7km đưa ta qua những thắng cảnh xinh đẹp của thành phố thơ mộng: Những khu chợ với muôn ngàn sản vật luôn tấp nập người bán kẻ mua, những khu biệt thự xinh xắn ẩn mình giữa bạt ngàn thông xanh rì rào hát, hay những nhà thờ, chùa trầm tịch, u linh trong tiết trời se lạnh và giăng mắc sương mù… hỏi lòng sao không xao xuyến, vấn vương!
Thông tin địa danh:
Địa chỉ: Thành phố Đà Lạt, Tỉnh Lâm Đồng, Việt Nam.