Dá»± án đầu tÆ° xây dá»±ng Bảo tàng tỉnh Nam Định tại đường Cá»™t Cờ, TP Nam Định được hoàn thành vào cuối năm 2009. Bảo tàng có tổng diện tích mặt bằng gần 12.000m^2 , quy mô xây dá»±ng 5.250m^2, công trình chính gồm tòa nhà 3 tầng, tầng 1 sá»­ dụng làm kho hiện vật và khu hành chính của cÆ¡ quan, tầng 2 và tầng 3 là nÆ¡i trÆ°ng bày cố định và các chuyên đề.

Trong dịp ká»· niệm 750 năm Thiên Trường – Nam Định (1262-2012), Bảo tàng Nam Định Ä‘ã khai mạc trÆ°ng bày, chính thức mở cá»­a phục vụ nhu cầu nghiên cứu, tham quan, học tập của cán bá»™, nhân dân, du khách trong và ngoài tỉnh.

 Lá»… cắt băng khánh thành Bảo tàng tỉnh Nam Định nhân dịp ká»· niệm 750 năm Thiên Trường- Nam Định

Không gian trÆ°ng bày của bảo tàng gồm hai phần: trÆ°ng bày cố định trong nhà và trÆ°ng bày ngoài trời. Vá»›i gần hai nghìn tài liệu, hiện vật tiêu biểu, được lá»±a chọn trong các bá»™ sÆ°u tập của bảo tàng, các ná»™i dung trÆ°ng bày này Ä‘ã góp phần phản ánh má»™t cách sinh Ä‘á»™ng và tÆ°Æ¡ng đối toàn diện đặc trÆ°ng lịch sá»­ xã há»™i của tỉnh Nam Định từ thời kỳ tiền sá»­ đến văn hóa Đông SÆ¡n, thời kỳ Bắc thuá»™c, thời Lý, thời Trần, thời Lê sÆ¡ - Mạc, Hậu Lê, thời Nguyá»…n và Pháp thuá»™c, thời kỳ cách mạng kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ... Trong Ä‘ó má»—i giai Ä‘oạn lịch sá»­ đều có nhiều sÆ°u tập và bá»™ sÆ°u tập hiện vật quý hiếm nhÆ°: các bá»™ sÆ°u tập Ä‘iêu khắc Ä‘á tháp ChÆ°Æ¡ng SÆ¡n; sÆ°u tập đất nung thời Lý; sÆ°u tập đồ dùng sinh hoạt và vật liệu kiến trúc thời Trần, sÆ°u tập đồ gốm tôn giáo thời Lê – Mạc, sÆ°u tập Ä‘iêu khắc gá»— và đồ đồng thời Hậu Lê, sÆ°u tập hình ảnh, hiện vật về Trường thi HÆ°Æ¡ng triều Nguyá»…n và Thành Nam xÆ°a v.v…

Bá»™ trưởng Bá»™ VHTTDL Hoàng Tuấn Anh Ä‘i thăm hệ thống trÆ°ng bày của Bảo tàng Nam Định

Trong Ä‘ó đặc biệt chú ý của phần trÆ°ng bày cố định là các hiện vật thời Lý và thời Trần:

- TrÆ°ng bày thời Lý (thế ká»· XI - XIII) giá»›i thiệu hình ảnh, tÆ° liệu, hiện vật của bảo tháp ChÆ°Æ¡ng SÆ¡n được vua Lý Nhân Tông cho xây dá»±ng và Ä‘ích thân ngá»± khi khánh thành trên đỉnh núi Ngô Xá, xã Yên Lợi, Ý Yên.

-TrÆ°ng bày thời Trần (thế ká»· XIII - XIV), tập trung làm nổi bật 3 ná»™i dung cÆ¡ bản: khẳng định Nam Định là quê hÆ°Æ¡ng, đất phát tích của vÆ°Æ¡ng triều Trần; quy mô cấu trúc Hành cung Thiên Trường và các căn cứ địa của nhà Trần trong cuá»™c kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên – Mông; quá trình nghiên cứu và kết quả khai quật khảo cổ học tại các di tích thời Trần tại Nam Định.

Cánh cá»­a thời Trần- hiện vật của Bảo tàng Nam Định

Về phần trÆ°ng bày ngoài trời của Bảo tàng Nam Định khá phong phú, tập trung  trÆ°ng bày các tác phẩm nghệ thuật, tôn giáo và Ä‘iêu khắc chất liệu Ä‘á thể khối lá»›n, có niên đại từ thế ká»· XIII – XX. Đó là nhóm vÅ© khí, khí tài tham gia bảo vệ bầu trời Hà Nam Ninh trong cuá»™c kháng chiến chống đế quốc Mỹ; các loại hình hiện vật của nhiều giai Ä‘oạn lịch sá»­ được thám sát, khai quật tại các di tích, di chỉ khảo cổ trên địa bàn tỉnh trong nhiều năm qua.

Trong khuôn viên của Bảo tàng còn có di tích Cá»™t cờ Nam Định – là 1 trong 6 Cá»™t cờ trên cả nÆ°á»›c được triều Nguyá»…n cho xây dá»±ng đầu thế ká»· XIX. Đây không chỉ là má»™t công trình kiến trúc, nghệ thuật có ý nghÄ©a lịch sá»­ mà còn hàm chứa giá trị tâm linh, là nÆ¡i thờ Giám ThÆ°Æ¡ng công chúa (Nguyá»…n Thị Trinh) - liệt nữ anh hùng có công bảo vệ Cá»™t Cờ và kho lÆ°Æ¡ng Nam Định trong thời kỳ chống Pháp cuối thế ká»· XIX. Ngoài ra trong di tích Cá»™t Cờ còn trÆ°ng bày má»™t số tÆ° liệu, hình ảnh về Thành Nam xÆ°a

Di tích Cá»™t Cờ thời Nguyá»…n tại Bảo tàng Nam Định

Năm 2011, Bảo tàng tỉnh Nam Định Ä‘ã được xếp hạng 2 trong hệ thống bảo tàng Việt Nam. Hiện tại Bảo tàng Nam Định Ä‘ang lÆ°u giữ gần 20.000 tài liệu, hiện vật gồm các thể loại khác nhau, đặc biệt có nhiều sÆ°u tập, hiện vật gốc, Ä‘á»™c bản, rất quý hiếm. Trong Ä‘ó gồm 4.355 hiện vật thể khối, 2.144 hiện vật chất liệu giấy, 345 hiện vật tham khảo, 10.930 hiện vật phim ảnh, cùng hàng ngàn đầu sách, báo, tÆ° liệu...Nhân dịp chào mừng sá»± kiện 750 năm Thiên Trường - Nam Định, Bảo tàng Nam Định phối hợp vá»›i Há»™i Cổ vật Thiên Trường tổ chức triển lãm Cổ vật tinh hoa khu vá»±c đồng bằng sông Hồng. Cuá»™c triển lãm Cổ vật tÆ° nhân có quy mô lá»›n nhất từ trÆ°á»›c tá»›i nay ở Nam Định Ä‘ã thá»±c sá»± thu hút sá»± quan tâm của giá»›i sÆ°u tập và Ä‘ông đảo công chúng. Quy tụ gần 1.000 cổ vật của hàng trăm há»™i viên Há»™i Cổ vật Thiên Trường cùng các nhà sÆ°u tập đến từ các tỉnh trong khu vá»±c, triển lãm gồm các chủ đề: cổ vật Việt Nam và cổ vật nÆ°á»›c ngoài. Khách tham quan sẽ có cÆ¡ há»™i chiêm ngưỡng và thấy được dấu ấn của các giai Ä‘oạn lịch sá»­ Việt Nam thông qua cổ vật văn hoá thời Phùng Nguyên, Đông SÆ¡n, Bắc thuá»™c, Lý - Trần, Lê - Nguyá»…n và đặc biệt là di sản văn hóa thời Trần...

 Má»™t góc không gian trÆ°ng bày ngoài trời của Bảo tàng Nam Định

Hàng năm Bảo tàng tỉnh Nam Định còn thường xuyên tổ chức từ 1 đến 2 trÆ°ng bày chuyên đề. Bên cạnh những hoạt Ä‘á»™ng trÆ°ng bày, nghiên cứu, sÆ°u tầm, chỉnh lý hiện vật, Bảo tàng tỉnh Nam Định luôn chủ Ä‘á»™ng kết nối giữa bảo tàng vá»›i các Ä‘Æ¡n vị, tổ chức khác nhÆ° các nhà truyền thống, nhà lÆ°u niệm, các di tích lịch sá»­ văn hoá, các làng nghề thủ công truyền thống... trên địa bàn Nam Định, tạo thành các tuyến Ä‘iểm tham quan học tập, bÆ°á»›c đầu Ä‘áp ứng nhu cầu của công chúng, các Ä‘oàn khách đạt hiệu quả và có những phản hồi tích cá»±c.

Má»™t buổi tham quan của học sinh THPT trong chÆ°Æ¡ng trình kết nối giữa Bảo tàng Nam Định và các trường học

Minh Vượng