Cao nguyên đá Đồng Văn ngày nay đã trở thành 1 Công viên địa chất Toàn cầu. Rất nhiều tiêu chí cần đáp ứng để một vùng cảnh quan giành được sự công nhận đó của UNESCO. Bài viết nhỏ này giới thiệu một trong những di sản thiên nhiên đặc thù của cao nguyên, khiến nó trở thành độc đáo, thu hút ngày càng nhiều du khách trong và ngoài nước đến chiêm ngưỡng.
Theo đường ô tô đến cao nguyên đá, trên bề mặt khá bằng phẳng của cao nguyên Làng Đán, xã Quyết Tiến, huyện Quản Bạ, ngay bên phải đường nổi lên sừng sững một cụm bảy cột đá vôi, đó là nhóm “tượng đá” Thạch Sơn Thần. Ở đâu đó trên thế giới bạn có thể gặp những rừng đá lô xô hàng trăm, hàng nghìn ngọn kiểu như ở Thạch Lâm, tỉnh Vân Nam, Trung Quốc, nhưng nhóm cột đá vôi đơn lẻ mọc lên trên nền đất khá bằng phẳng như ở trên cao nguyên Làng Đán kể trên là độc nhất vô nhị. Xưa kia nơi đây từng có một tầng đá vôi dày hàng chục mét so với mặt đất dưới chân nhóm tượng. Trong quá trình dầu mưa dãi nắng hàng triệu năm qua, chúng bị nứt nẻ, rửa lũa và tan biến dần. Rồi chỉ còn một khối đá to bị nứt nẻ, tiếp tục bị rửa lũa gặm mòn để dần dần phân tách thành những cột đá riêng biệt như hiện nay. Điều đó cho thấy thiên nhiên đã kỳ công như thế nào để có được kỳ quan độc đáo này.
Nhìn nhóm cột đá, có thể mường tượng tới những công trình Cự thạch Cột đá (menhir) do người xưa tạo dựng 1 số nơi ở Châu Âu. Nhưng đó là những công trình nhân tạo, không thể ví với nhóm Thạch Sơn Thần do thiên nhiên chạm khắc được. Đây là loại đá vôi từng được hình thành dưới đáy biển cách ngày nay khoảng 400 triệu năm. Trong lòng đá còn chứa đựng di tích những con san hô, tay cuộn của biển kỷ Devon ấy.
Đứng trước nhóm cột đá sừng sững nơi cửa ngõ vào cao nguyên đá, vây quanh là những quả núi nhỏ dạng chóp đôi, chóp đơn, du khách cảm thấy dường như nhóm tượng đá là các sứ giả của Cao nguyên đá Đồng Văn được cử đây, đứng bên đường nghênh tiếp du khách từ bốn phương trời đến vùng núi non tuyệt vời này.
Để nhóm tượng Thạch Sơn Thần này được gìn giữ và phát huy tác dụng lâu dài phục vụ tham quan, du lịch, thiết nghĩ nó cần sớm được công nhận, được bảo vệ và tôn tạo xứng tầm một danh thắng địa chất địa mạo có một không hai trên thế giới. Nếu khoảng không gian xung quanh nhóm tượng được cải tạo thành một khuôn viên đẹp đẽ, trang trọng thì chắc chắn nơi đây sẽ là điểm dừng chân đáng quan tâm đầu tiên của du khách trước khi lên Cổng trời Quản Bạ, vào Cao nguyên đá.
