Trang chủ > Văn hóa – Văn nghệ > Bảo tàng tỉnh Nam Định: Nhiều “hàng độc”

Tìm lại hình bóng cha ông qua những cỗ máy dệt thời kỳ đầu tại Thành Nam Ảnh: Ngọc Năm

Một buổi lễ trang trọng với sự hiện diện của gần như đủ mặt các cấp lãnh đạo cao nhất của tỉnh, và cũng không kém phần sôi động bởi sự góp mặt rất nhiều nhà sưu tập cùng đông đảo người dân trong tỉnh. Không chỉ thấy ở đây ấn tượng về quy mô và số lượng hiện vật trưng bày mà nhiều hơn thế, là “chất” của các hiện vật khiến người xem không thể không cất tiếng ồ, à. Hàng trăm cổ vật giá trị, khắc hoạ toàn diện quá trình hình thành và phát triển lịch sử, văn hoá, kinh tế, chính trị của Thành Nam nổi danh địa linh nhân kiệt đã trở thành điểm nhấn hút người xem đến với cuộc trưng bày. 

 Cách lễ khai mạc chưa đến một ngày, cán bộ, nhân viên Bảo tàng tỉnh Nam Định vẫn cấp tập chuẩn bị cho ngày ra mắt những bộ sưu tập hiện vật, cổ vật thuộc diện “hàng độc”. Tối 29.9, các gian trưng bày vẫn gấp rút hoàn thiện, chỉnh trang.

Ông Nguyễn Văn Thư, Giám đốc Bảo tàng vừa luôn tay chỉ đạo vừa giới thiệu từng hiện vật. Gần như là những vị khách đầu tiên tham quan trưng bày trước giờ khai mạc, chúng tôi được ông trực tiếp giới thiệu cặn kẽ từng hiện vật. “Chủ yếu là hiện vật gốc, nội dung trưng bày khái quát theo các dấu mốc lịch sử của các thời kỳ tiền, sơ sử, Lý - Trần, Lê - Mạc, thời Nguyễn và Pháp thuộc, thời kỳ cách mạng, kháng chiến. Không dàn trải, không trùng lặp với những Bảo tàng khác, những hiện vật của Bảo tàng Nam Định được trưng bày có trọng tâm với quan điểm thiết kế nhằm tôn vinh, làm nổi bật các hiện vật, đặc biệt là những hiện vật đơn lẻ, cụm hiện vật, với điểm nhấn là những cổ vật tiêu biểu để tạo thuận lợi cho lộ trình của khách tham quan”, ông Giám đốc Bảo tàng “khoe”.

Thành bậc lan can bằng đá thời Lý (hiện vật gốc)

Đặc biệt ý nghĩa là phần trưng bày khánh tiết, bố cục chính giữa là cụm phù điêu với chủ đề chính là hình ảnh Bác Hồ nói chuyện với nhân dân Nam Định năm 1963, cùng câu nói của Người khi về thăm Nam Định, xem triển lãm tại Bảo tàng: “Tiếp tục truyền thống cách mạng vẻ vang, xây dựng chủ nghĩa xã hội thắng lợi”.

Cuốn hút người xem không chỉ là mặt bằng, thiết kế kiến trúc mà chính là khối hiện vật, cổ vật độc đáo. Đáng chú ý là những hiện vật như Thành bậc lan can bằng đá, thời Lý (thế kỷ XII) được khai quật tại phế tích tháp Chương Sơn trên núi Ngô Xá, Yên Lợi, Ý Yên. Trên hiện vật có chạm khắc hình tượng vũ nữ múa dâng sen, qua đó cho thấy những đặc trưng về trang phục, điêu khắc, điệu múa từ thời nhà Lý. “Hàng độc” tiếp theo là Bộ cánh cửa thời Trần, là chiếc thạp hoa nâu 8 múi với nhiều hoa văn tinh xảo thời Trần, bộ chân đèn, bát hương thời Lê - Mạc. Đặc biệt là phiên bản tượng A di đà thời Lý (thế kỷ XII), phát hiện tại Ngô Xá, xã Yên Lợi, huyện Ý Yên mà bản gốc độc nhất hiện vẫn đang nằm tại di tích. “Đây là những hiện vật đặc biệt giá trị mà Nam Định dự kiến sẽ xây dựng hồ sơ đề nghị công nhận là bảo vật quốc gia”, ông Thư cho biết.

Điểm nhấn của phần trưng bày nội thất là thời Trần, được bài trí trong một không gian trang trọng, diện tích lớn cùng số lượng hình ảnh, hiện vật đa dạng, phong phú. Các tài liệu, hiện vật được bố trí làm nổi bật 3 nội dung cơ bản: khẳng định Nam Định là quê hương, đất phát tích của vương triều Trần; tổng quan về hành cung Thiên Trường và các căn cứ địa của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên - Mông; quá trình nghiên cứu khai quật khảo cổ học tại Nam Định qua các thời kỳ.

Sau gần 7 năm xây dựng, công trình Bảo tàng tỉnh Nam Định khai mạc trưng bày nội thất vào đúng dịp Thành Nam tưng bừng tổ chức các hoạt động, sự kiện chào mừng kỷ niệm 750 năm Thiên Trường.

Bộ cánh cửa thời Trần (hiện vật gốc)

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Nguyễn Văn Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: Bảo tàng tỉnh Nam Định là một thiết chế văn hoá quan trọng có chức năng sưu tầm, bảo quản và phát huy các giá trị di sản văn hoá, giáo dục truyền thống cho các thế hệ người Nam Định.

Còn Giám đốc Sở VHTTDL Nam Định Đỗ Thanh Xuân thì nhấn mạnh, việc khai mạc trưng bày Bảo tàng tỉnh Nam Định với hàng ngàn tài liệu, hiện vật qua các thời kỳ lịch sử, từ tiền sơ sử đến nay chính là minh chứng cho truyền thống văn hoá, lịch sử của Thành Nam.

Với chức năng là một trong những thiết chế văn hoá, xã hội quan trọng nhất trên địa bàn, Bảo tàng sẽ đáp ứng tối đa cho các hoạt động tham quan, học tập, giáo dục truyền thống lịch sử - văn hoá, đặc biệt cho thế hệ trẻ; đồng thời cũng là điểm đến hấp dẫn với du khách trong và ngoài tỉnh.

Được biết, hiện tại Bảo tàng Nam Định đang lưu giữ gần 20.000 tài liệu, hiện vật gồm các thể loại khác nhau, đặc biệt có nhiều sưu tập, hiện vật gốc, độc bản, rất quý hiếm. Các hiện vật tại Bảo tàng bao gồm 4.355 hiện vật thể khối, 2.144 hiện vật chất liệu giấy, 345 hiện vật tham khảo, 10.930 hiện vật phim ảnh, cùng hàng ngàn đầu sách, báo, tư liệu...

Cũng nhân dịp chào mừng sự kiện 750 năm Thiên Trường - Nam Định, Bảo tàng Nam Định phối hợp với Hội Cổ vật Thiên Trường tổ chức triển lãm Cổ vật tinh hoa khu vực đồng bằng sông Hồng. Cuộc triển lãm cổ vật tư nhân có quy mô lớn nhất từ trước tới nay ở Nam Định đã thực sự thu hút sự quan tâm của giới sưu tập và đông đảo công chúng. Quy tụ gần 1.000 cổ vật của hàng trăm hội viên Hội Cổ vật Thiên Trường cùng các nhà sưu tập đến từ các tỉnh trong khu vực, triển lãm gồm các chủ đề: cổ vật Việt Nam và cổ vật nước ngoài. Khách tham quan sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng và thấy được dấu ấn của các giai đoạn lịch sử VN thông qua cổ vật văn hoá thời Phùng Nguyên, Đông Sơn, Bắc thuộc, Lý - Trần, Lê - Nguyễn và đặc biệt là di sản văn hoá thời Trần...

Cũng trong dịp này, Sở VHTTDL tỉnh Nam Định đã phối hợp với Chi hội Folklore châu Á ở VN, Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hoá tín ngưỡng VN tổ chức hội thảo khoa học quốc tế Văn hoá thờ nữ thần (mẫu) ở Việt Nam và châu Á - Bản sắc và giá trị. Hội thảo có sự tham gia của nhiều nhà nghiên cứu trong nước và nước ngoài. Với tiêu đề Văn hoá thờ nữ thần (Mẫu), góc độ tiếp cận với đời sống tín ngưỡng vô cùng phong phú của các dân tộc được xác định từ góc độ văn hoá, giá trị văn hoá và di sản văn hoá. Từ đó, các nhà nghiên cứu, khoa học đã nêu lên các sắc thái văn hoá cũng như các giá trị cần bảo tồn và phát huy của văn hoá thờ nữ thần tại VN và các nước châu Á.

Phương Hà

Lưu site  Trao đổi thảo luận  Bản in  Gửi email