Hòn Chông ngày nắng hạ.

Quần thể núi đá vôi Hòn Chông bao gồm cả Kiên Lương và Hà Tiên (Kiên Giang) kéo dài từ Kiên Giang sang Kampot (Campuchia). Khác với khu hệ núi đá vôi Non Nước (Đà Nẵng), Phong Nha (Quảng Bình) hay Hạ Long (Quảng Ninh), núi đá vôi ở đây phân bổ riêng lẻ dọc theo bờ biển và đồng bằng, cách xa các khu hệ núi đá vôi khác từ 300 đến 1.000 km. Chính trong môi trường sống phức hợp (nước biển, nước ngọt và nước lợ, trên cạn, ngập nước hoặc nửa ngập nước nửa khô...), núi đá vôi Hòn Chông hình thành những dạng “ốc đảo” đa dạng và mang tính “địa phương” rõ nét.

Các nhà khoa học đã tìm thấy ở khu hệ núi đá vôi Hòn Chông nhiều loài mới bổ sung tên cho khoa học và được xếp vào loại đa dạng nhất thế giới. Tại núi đá vôi Bà Tài, các nhà nghiên cứu của Viện Sinh học nhiệt đới TPHCM đã phát hiện ra Thu Hải Đường (Begonia Bataiensis Kiew), một loài thực vật mới, bổ sung vào danh mục các loài thực vật của thế giới. Trong những hang động đá vôi, các nhà khoa học còn phát hiện một loài nhện đã “tiến hóa”. Do sống trong môi trường tối qua hàng ngàn năm, loài nhện này mất dần đôi mắt, thân trong suốt, có màu trắng của đá vôi để “ẩn mình”. Tuy không có mắt nhưng chúng có khả năng săn mồi chính xác. Còn rất nhiều loài động thực vật đặc hữu ở vùng núi đá vôi này được cho là loài mới, hiện đang được kiểm tra tại các phòng thí nghiệm trên thế giới.

Trong động có nhiều thạch nhũ muôn hình, muôn vẻ. Nếu gõ vào các thạch nhũ âm thanh ngân lên như tiếng chuông vì vậy người ta gọi là đá chuông. Trong động còn có Hang Kim Cương, tương truyền có “đường lên trời”. Hang Phật Ngủ nửa tối nửa sáng với tảng đá hình Phật nằm dài. Động sâu thăm thẳm, những tượng Phật ẩn hiện trong hang tạo cảm giác tôn nghiêm huyền bí. Từ chính điện có đường hang thông ra bờ biển, chỗ hẹp nhất cũng vừa khoảng 3-4 người đi lọt. Đường hang nhỏ và thẳng. Đi hơn 10 phút theo lòng hang ngoằn nghèo trong ruột núi, bạn sẽ “nghe” những ngọn gió từ biển thổi vào mát rượi, tiếp đó là một khoảng sáng lòa ra trước mặt. Tiếp tục đi thẳng khoảng 60 mét sẽ nhìn thấy Hòn Phụ Tử. Bước xuống bờ cát mịn, khách sẽ được hòa mình trong nắng, gió của biển khơi. Hằng năm, Chùa Hang tổ chức lễ hội long trọng kéo dài từ ngày mùng 8 đến ngày 15 tháng 4 âm lịch