Đình Nghiêm Xá

Lược sử

Đầu thế kỷ 19, thôn Nghiêm Xá thuộc tổng Triều Đông, huyện Thượng Phúc, phủ Thường Tín, trấn Sơn Nam Thượng. Đến đời Minh Mệnh, năm 1831 phủ Thường Tín thuộc về tỉnh Hà Nội. Thời Pháp thuộc lại đổi là huyện Thường Tín, tỉnh Hà Đông.

Sân ngoài đình Nghiêm Xá. Panorama ©2015 NCCong

Thôn Nghiêm Xá tên Nôm là làng Ngườm, nay thuộc xã Nghiêm Xuyên, nằm ở tây-nam huyện Thường Tín, nơi tiếp giáp các xã thuộc 3 huyện khác nhau: phía bắc giáp xã Dũng Tiến, phía đông giáp Tô Hiệu (cùng huyện), phía nam giáp 2 xã Phượng Dực, Hồng Minh (huyện Phú Xuyên), còn phía tây giáp xã Liên Châu (huyện Thanh Oai). Xã Nghiêm Xuyên gồm có 3 thôn: Cống Xuyên, Nghiêm Xá, Liễu Viên, tổng diện tích hơn 600ha và dân số gần 6.000 người. Kinh tế chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp và các nghề chăn nuôi, đan lát,....

Tất cả các thôn nói trên đều có đình chùa riêng, tại thôn Nghiêm Xá còn có một nhà thờ Ki-tô giáo nằm gần đường cái và ngôi miếu Vật ở ngoài đồng. Đình làng thờ thành hoàng là Trạng nguyên Nguyễn Hiền. Xưa kia dưới thời Lê sơ và Lê Trung hưng, thôn Nghiêm Xá từng có 7 người đỗ tiến sĩ. Đặc biệt dòng họ Ngô có cụ Ngô Hoan đỗ bậc hoàng giáp năm 1487 là cha của hai ông Ngô Ước, Ngô Hoành cùng dự khoa thi năm 1527, đỗ tiến sĩ cập đệ và đồng tiến sĩ xuất thân. Năm 1990 đình Nghiêm Xá đã được xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

Sân trong đình Nghiêm Xá. Panorama ©2015 NCCong

Kiến trúc

Đình Nghiêm Xá nhìn về hướng tây, không có tam quan nhưng nằm ở vị trí rất đẹp, trước mặt là một hồ nước rộng với cây xanh bao quanh. Bên hữu đình là ngôi chùa làng, chỉ cách nhau một cái sân khá lớn, nơi diễn ra các cuộc thi đấu cờ người trong dịp hội làng. Trong đình thờ trạng nguyên Nguyễn Hiền cùng 12 vị trạng nguyên khác.

Đình phải trải qua một thời gian dài chưa được tu sửa, đến nay nhiều hạng mục đã bị hư hỏng và xuống cấp. Từ cổng chính luôn luôn để mở, du khách bước vào sân gạch rợp bóng cây, hai bên sân có 2 cửa sắt đối xứng và thông ra con đường làng. Tòa tiền tế rộng 3 gian 2 chái lớn, cửa gỗ bức bàn, đầu đao đơn giản và uốn cong thoai thoải, trên nóc mái đắp hình mặt trăng nhưng không có hình lưỡng long. Tòa hậu cung gồm 3 gian, nằm song song với tiền tế theo kiểu hình “chữ Nhị”.

Di tích lân cận

• Chùa Đậu: thôn Gia Phúc, xã Nguyễn Trãi, huyện Thường Tín.
• Chùa Kim Đống: QL1A, thôn Nguyên Hanh, xã Văn Tự, huyện Thường Tín.
• Đình Cống Xuyên: thôn Cống Xuyên, xã Nghiêm Xuyên, huyện Thường Tín.
• Đình Liễu Viên: thôn Liễu Viên, xã Nghiêm Xuyên, huyện Thường Tín.
• Miếu làng Khoai: QL1A, làng Khoai, xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín.

Bản đồ trực tuyến