|
Lược
sử Giáo xứ Cao Xá
I - VỊ TRÍ
Giáo xứ Cao Xá thuộc thị trấn Trần Cao, huyện Phù Cừ, tỉnh Hưng
Yên, cách Toà giám mục khoảng 70 km về phía Đông Bắc. Phía Bắc giáp
các Giáo xứ Phương Bồ, Tần Nhẫn; phía Tây Bắc giáp Giáo xứ Hạ Lễ;
phía Đông Nam giáp xứ Vơng Phan.
Năm thành lập: 1699
Bổn mạng giáo
xứ: Lễ Thánh Gia
Số giáo dân : 1519
Linh mục chính xứ: Đa Minh Đặng Văn Cầu (9/2014)
Địa chỉ: Nhà thờ Cao Xá, thị trấn Trần Cao, huyện
Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.
Điện thoại: 03213854219
II - QUÁ TR̀NH H̀NH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
Tin Mừng của Chúa đă đến với người dân nơi đây khá sớm, khoảng
cuối thế kỷ XVII. Theo Sử Kư Địa Phận Trung, Giáo xứ Cao Xá đă đón
nhận Đức tin từ đời vua Vĩnh Trị (1679). Trong thư cha Tố gửi cho
cha chính Phê, Giáo xứ Cao Xá kể như là một trong những xứ đứng đầu
tỉnh Hưng Yên trong thời kỳ này.
Một trong những điều kiện giúp Tin Mừng phát triển mạnh mẽ tại
nơi đây là nhờ có các vị chủ chăn nhiệt t́nh, hăng say, luôn hy sinh
hết ḿnh v́ đoàn chiên Chúa. Kể từ ngày được thành lập đến nay, giáo
xứ đă có các chủ chăn coi sóc: Cha chính Phê (1765-1790), cha Tố
(1800), Đức cha Liêm (Giêrônimô Hermosilla), Đức cha Lâm (Romualdo
Jimeno), và Đức cha Xuyên (Melchior Garcia Sampedro) khi c̣n làm
Giám mục phó. Thời vua Tự Đức cấm đạo có cha chính Nam, cha Sen, cha
Thành, cha Thiêm, cha Hiển, cha Hương, cha Khanh, cha Duệ, cha Huấn,
cha Tuần, cha chính Hiển, cha Xuân, cha Thái, cha chính Ninh, cha
tràng Huấn v.v.
Từ năm 1916 - 1934 có cha Luân, cha Hân, cha Thập, cha Dụ, cha
Thụy, cha Thông.
Từ năm 1935 - 1954 có cha Cao, cha Cẩm, cha Thuật, cha Đồng, cha
Thập OP, cha Tú, cha Trụ, cha Khoan OP, cha Hưng OP, cha Tuần OP,
cha Tự OP, cha Dụ OP, cha Sâm OP, cha Thụy OP, cha Dụ OP, cha Thông
OP v.v.
Giai đoạn từ năm 1954 đến nay có cha Tôma Nguyễn T́nh, cha Tôma
Trần Công Tính, cha Vinh sơn Phạm Văn Tuyên, cha Vinh sơn Mai Thành
Sơn, và hiện nay là cha Gioakim Nguyễn Duy Thiện.
Giáo xứ Cao Xá gồm các họ Trần Xá, Vũ Xá, Khả Duy, Đại Duy, Thọ
Lăo, Quang Lệ, Hoàng Xá và họ Canh Hoạch.
III - TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG
Giáo xứ Cao Xá có bề dầy lịch sử đáng trân trọng. Bằng chứng là
giáo xứ đă có hơn 200 vị tử đạo, trong đó có thánh Giuse Tuân và 95
vị Hiền phúc khác đă có hồ sơ làm án xin phong chân phướùc.
Trước kia, nơi đây c̣n có Chủng viện do Đức cha Romualdo Jimeno
Lâm - giám mục phó địa phận Đông Đàng Ngoài - điều hành, nhưng nay
không c̣n nữa.
Hiện nay, ḍng Mến thánh giá Tân Lập đang hiện diện và hoạt động
tại giáo xứ. Các sinh hoạt của giáo xứ đang được củng cố dần. Giáo
xứ có các đoàn hội như: Huynh đoàn giáo dân Đaminh, hội Mân côi, hội
Gia trưởng, Ca đoàn, ban Kèn đồng, hội Trống. Mục đích của các đoàn
hội là cùng giúp nhau nên thánh phù hợp với ơn gọi của ḿnh.
Nguồn : Website Giáo Phân
Thái B́nh
................................
Vài hàng về Gx Cao Xá
Trích từ bài :
Lễ cung hiến Thánh Đường Mân Côi giáo xứ Cao Xá giáo hạt Hưng Yên,
Thái B́nh
Giáo xứ Cao Xá thuộc thôn Cao Xá, thị trấn Trần Cao, huyện Phù Cừ,
tỉnh Hưng Yên.
Theo sử kư địa phận Trung năm 1916: Giáo xứ Cao Xá đă có đạo từ
thời vua Vĩnh Trị năm 1679, số giáo dân ban đầu là 1649 nhân danh,
giáo dân dựng lên một ngôi nhà thờ nhỏ bằng tre, lợp lá đơn sơ, lúc
ban đầu nhận kính Danh Chúa Giêsu làm bổn mạng. Năm 1699 giáo xứ Cao
Xá được thành lập, lúc này giáo xứ nhận Thánh Gia làm bổn mạng.
Trong thời kỳ cấm đạo, người tín hữu Cao Xá hiên ngang xưng đạo và
làm chứng tá cho đạo Chúa, có tới 200 chứng nhân can đảm lấy mạng
sống ḿnh minh chứng cho niềm tin, trong đó có thánh linh mục Giuse
Tuân đă được tôn phong hiển thánh và 95 vị hiền phúc đă có hồ sơ làm
án xin phong chân phước.
Sau cuộc bách hại đạo của triều Minh Mệnh, vào năm 1842, Cao Xá
có một Đại chủng viện “chui” do Đức cha Romualdo Jimeno Lâm, Giám
mục phó địa phận Đông Đàng Ngoài hướng dẫn các thày phó tế chuẩn bị
chịu chức linh mục. Đại chủng viện này hoạt động cho đến khi Giáo
Hội Việt Nam được b́nh an, sau cuộc cấm đạo của vua Tự Đức, năm
1865.
Biến cố năm 1954, có tới 80% giáo dân Cao Xá di cư vào miền Nam,
số giáo dân ở lại nơi quê hương c̣n rất ít. Đến nay số tín hữu toàn
xứ lên đến hơn 1600 người, với 8 họ lẻ và họ nhà xứ, dưới quyền cai
quản của cha chánh xứ - Gioakim Nguyễn Duy Thiện (năm 2006 đến nay).
Ngôi thánh đường hiện nay được tổ tiên, cha ông xây dựng từ năm 1885
theo lối kiến trúc Á-Đông, bằng gỗ lim, lợp ngói, với tổng diện tích
600m2, bàn ṭa sơn son thếp vàng với những hoa văn và đường nét tinh
tế, thi công trong thời gian 7 năm mới hoàn thành. Ngôi thánh đường
nguy nga nằm giữa một không gian rộng lớn, cuối nhà thờ là một quảng
trường rộng, thoáng mát, hai bên với hai tháp chuông cân đối. Đối
diện với chính giữa cuối nhà thờ là một tháp chuông cao và lớn, biểu
tượng công tŕnh Đức Tin vươn lên trời cao, khiến từ xa ai ai cũng
nh́n thấy (xây dựng khi cha Vinh sơn Mai Thành Sơn c̣n đang coi sóc),
tất cả tạo nên một không gian rất hài ḥa, thoáng mát. Thời gian,
năm tháng và các cuộc chiến tranh đă đi qua làm cho ngôi thánh đường
cổ kính ngày một xuống cấp. Ngày 08/12/2009, cha chánh xứ Gioakim
Thiện cùng với ban hội đồng giáo xứ và từng người giáo dân Cao Xá
trong Nam cũng như ngoài Bắc và hải ngoại đều chung tay góp công,
góp của để đại tu lại ngôi thánh đường. Sau gần một năm cha con thi
công liên tục, trong đó có sự cộng tác của quư vị tôn giáo bạn thôn
Cao Xá, đến nay ngôi thánh đường đă hoàn thành tốt đẹp “lành hơn cũ,
sáng hơn xưa”.
...........
Lễ cung
hiến Thánh Đường Mân Côi giáo xứ Cao Xá
Sáng 24/10/2010, Đức cha Phê rô Nguyễn Văn Đệ, Giám mục giáo phận
Thái B́nh chủ sự thánh lễ cung hiến thánh đường nhà thờ tước hiệu
Đức Mẹ Mân Côi xứ Cao Xá. Cùng tham dự có sự hiện diện của nhiều
linh mục trong và ngoài giáo phận, nhiều tu sĩ, quư thân nhân, ân
nhân, quư khách xa gần và hàng ngàn giáo dân.
Đôi ḍng lịch sử giáo xứ Cao Xá
Giáo xứ Cao Xá thuộc thôn Cao Xá, thị trấn Trần Cao, huyện Phù Cừ,
tỉnh Hưng Yên.
Theo sử kư địa phận Trung năm 1916: Giáo xứ Cao Xá đă có đạo từ
thời vua Vĩnh Trị năm 1679, số giáo dân ban đầu là 1649 nhân danh,
giáo dân dựng lên một ngôi nhà thờ nhỏ bằng tre, lợp lá đơn sơ, lúc
ban đầu nhận kính Danh Chúa Giêsu làm bổn mạng. Năm 1699 giáo xứ Cao
Xá được thành lập, lúc này giáo xứ nhận Thánh Gia làm bổn mạng.
Trong thời kỳ cấm đạo, người tín hữu Cao Xá hiên ngang xưng đạo và
làm chứng tá cho đạo Chúa, có tới 200 chứng nhân can đảm lấy mạng
sống ḿnh minh chứng cho niềm tin, trong đó có thánh linh mục Giuse
Tuân đă được tôn phong hiển thánh và 95 vị hiền phúc đă có hồ sơ làm
án xin phong chân phước.
Sau cuộc bách hại đạo của triều Minh Mệnh, vào năm 1842, Cao Xá
có một Đại chủng viện “chui” do Đức cha Romualdo Jimeno Lâm, Giám
mục phó địa phận Đông Đàng Ngoài hướng dẫn các thày phó tế chuẩn bị
chịu chức linh mục. Đại chủng viện này hoạt động cho đến khi Giáo
Hội Việt Nam được b́nh an, sau cuộc cấm đạo của vua Tự Đức, năm
1865.
Biến cố năm 1954, có tới 80% giáo dân Cao Xá di cư vào miền Nam,
số giáo dân ở lại nơi quê hương c̣n rất ít. Đến nay số tín hữu toàn
xứ lên đến hơn 1600 người, với 8 họ lẻ và họ nhà xứ, dưới quyền cai
quản của cha chánh xứ - Gioakim Nguyễn Duy Thiện (năm 2006 đến nay).
Ngôi thánh đường hiện nay được tổ tiên, cha ông xây dựng từ năm 1885
theo lối kiến trúc Á-Đông, bằng gỗ lim, lợp ngói, với tổng diện tích
600m2, bàn ṭa sơn son thếp vàng với những hoa văn và đường nét tinh
tế, thi công trong thời gian 7 năm mới hoàn thành. Ngôi thánh đường
nguy nga nằm giữa một không gian rộng lớn, cuối nhà thờ là một quảng
trường rộng, thoáng mát, hai bên với hai tháp chuông cân đối. Đối
diện với chính giữa cuối nhà thờ là một tháp chuông cao và lớn, biểu
tượng công tŕnh Đức Tin vươn lên trời cao, khiến từ xa ai ai cũng
nh́n thấy (xây dựng khi cha Vinh sơn Mai Thành Sơn c̣n đang coi sóc),
tất cả tạo nên một không gian rất hài ḥa, thoáng mát. Thời gian,
năm tháng và các cuộc chiến tranh đă đi qua làm cho ngôi thánh đường
cổ kính ngày một xuống cấp. Ngày 08/12/2009, cha chánh xứ Gioakim
Thiện cùng với ban hội đồng giáo xứ và từng người giáo dân Cao Xá
trong Nam cũng như ngoài Bắc và hải ngoại đều chung tay góp công,
góp của để đại tu lại ngôi thánh đường. Sau gần một năm cha con thi
công liên tục, trong đó có sự cộng tác của quư vị tôn giáo bạn thôn
Cao Xá, đến nay ngôi thánh đường đă hoàn thành tốt đẹp “lành hơn cũ,
sáng hơn xưa”.
Thánh lễ cung hiến thánh đường Đức Mẹ Mân Côi
Hôm nay, giáo xứ Cao Xá hân hoan chào đón vị chủ chăn giáo phận
về cung hiến ngôi thánh đường tước hiệu “Đức Mẹ Mân Côi”, đồng thời
thánh hiến bàn thờ đá. Đây là của lễ thiêng liêng, tốt lành con dân
Cao Xá hai miền Nam-Bắc và hải ngoại dâng lên Thiên Chúa, bởi được
kết tinh bằng bao công sức mồ hôi và trí tuệ của các bậc tiền nhân
xưa kia và con cháu hôm nay. Mở đầu thánh lễ, Đức cha Phê rô thay
mặt các linh mục và giáo dân toàn giáo phận chúc mừng cha chánh xứ
và giáo xứ Cao Xá đă hoàn thành tốt đẹp việc đại tu ngôi thánh đường
quư giá này. Ư cầu nguyện thứ hai, Đức cha nhắc nhớ lại những ơn huệ
Thiên Chúa đă ban cho Giáo Hội Việt Nam, cho giáo phận Thái B́nh,
cách riêng giáo xứ Cao Xá từ khi đón nhận Đức Tin cho đến nay. Trong
bài chia sẻ Tin Mừng, Đức cha quảng diễn những thành quả, những gia
sản vô cùng lớn lao mà cha ông đă để lại. Một kho tàng Đức Tin cao
quư tồn tại qua bao thế hệ, một công tŕnh kiến trúc đồ sộ, hết sức
tinh xảo vẫn hiên ngang đứng vững hàng mấy trăm năm, như thách thức
với thời gian và những thế hệ con cháu của tổ tiên hào hùng. Để có
những thành quả quư giá như vậy, biết rằng tổ tiên đă phải hi sinh
và cống hiến biết bao công sức, thậm chí bằng cả mạng sống ḿnh nữa.
Nhà thờ là nơi gặp gỡ, là nơi biểu lộ sự thánh thiện, biểu lộ t́nh
yêu thương của Thiên Chúa cho người ki tô hữu. Tuy nhiên, Đức cha
Phê rô muốn nhấn mạnh hơn về cách thờ phượng cho đẹp ḷng Thiên Chúa,
và cũng là phương thế Thiên Chúa ưa chuộng hơn cả là thờ phượng Ngài
trong thần khí và sự thật: “...Những người thờ phượng đích thực sẽ
thờ phượng Chúa Cha trong thần khí và sự thật, v́ Chúa Cha t́m kiếm
những ai thờ phượng Người như thế” (Ga 4,23). Phần kết của bài giảng,
Đức cha nhắc đi nhắc lại nội dung thông điệp của Đức Thánh Cha Gioan
Phao lô II: “Hăy khởi sự lại mọi sự từ Chúa Ki tô, hăy bắt đầu lại
từ các gia đ́nh, từ các cha mẹ...”. Hôm nay giáo xứ Cao Xá dâng cho
Thiên Chúa ngôi thánh đường nguy nga, đẹp đẽ - một ngôi đền thờ công
phúc và Đức Tin. Nhưng Thiên Chúa thích hơn là mỗi gia đ́nh, mỗi
giáo xứ chúng ta dâng lên Thiên Chúa những người con tốt lành, ngoan
ngoăn và đạo đức.
Trước khi nhận phép lành trọng thể cuối thánh lễ, ông Vinh sơn
Nguyễn Đức Nhuận, trưởng ban hội đồng giáo xứ, đại diện giáo xứ Cao
Xá hai miền Nam – Bắc và hải ngoại dâng lời tạ ơn Thiên Chúa, cám ơn
Đức cha, quư cha đồng tế, quư tu sĩ nam nữ, quư thân nhân, ân nhân
xa gần và mọi người đă góp phần trong việc đại tu ngôi thánh đường
và trong thánh lễ cung hiến hôm nay.
Trường Giang
|
|