Động Tiên: Chốn 'tiên cảnh' giữa trần gian

Được mệnh danh là một “Phong Nha” giữa đại ngàn Tây Bắc, quần thể Động Tiên là một danh lam thắng cảnh tiêu biểu của tỉnh Tuyên Quang, được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích quốc gia. Trong những năm qua, chính quyền địa phương đã đầu tư phát triển Động Tiên trở thành nơi tham quan kỳ thú, điểm du lịch hấp dẫn.

Biểu diễn văn nghệ tại Lễ hội Động Tiên.

Cách thành phố Tuyên Quang hơn 55 km dọc theo quốc lộ 2 về phía Bắc, quần thể Động Tiên thuộc thôn Thống Nhất, xã Yên Phú, huyện Hàm Yên bao gồm bảy động: Động Tiên, động Thiên Đình, động Đàn Đá, động Thiên Cung, động Tam Cung, động Thạch Sanh, động Âm Phủ, xếp thành hình vòng cung.

Động Tiên nằm gần đỉnh núi, sau khi leo lên hơn trăm bậc đá nhuốm màu rêu xanh du khách sẽ gặp ngay cổng đá lớn. Tại đây du khách được trải tầm mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của cả một vùng núi non rộng lớn, được tận hưởng làn gió mát trong lành của trời đất.

Theo những bậc đá đi vào lòng hang, du khách sẽ bắt gặp những khoảng trống trông như những ô cửa sổ. Vào ngày nắng, ánh sáng từ cửa hang rọi xuống như những chiếc đèn pha cực lớn soi vào lòng hang hun hút, tạo nên vẻ huyền ảo, lạ mắt. Trải qua hàng triệu năm, với sự bào mòn của nước, của gió, những khối nhũ đá được kết tinh tạo nên những hình hài của vạn vật trên trần gian.

Trên vòm đá cao, rộng là hình một linh điểu xòe đuôi cánh rộng đang cắp một nàng thiếu nữ bay vào cửa hang, gợi cho du khách nhớ về câu chuyện cổ tích Thạch Sanh. Bên dưới là khối đá như hình Phật Bà Quan Âm ngự trên tòa sen và hình các vị La Hán, rồi hình voi chầu, hổ phục cùng với nhiều hình thù các con vật khác.

Vào trong chính động, ta gặp một thạch trụ cột đá chống trời tạc trần, thạch trụ màu sắc lung linh huyền ảo. Phía sau thạch trụ, sừng sững khối đá cẩm thạch hình một phụ nữ mang thai. Vách động trong cùng là ban thờ Tiên năm tầng. Ngự trên bàn thờ tiên là Nàng tiên thứ bảy đang trong tư thế thành tâm cầu nguyện, vẻ mặt ưu tư toát lên sự bao dung đôn hậu.

Tiếp tục cuộc hành trình, du khách sẽ chinh phục đỉnh cao của ngọn núi để chiêm ngưỡng Thần Kim Quy. Ngài ngự trên cao, đầu hướng về phương nam, du khách không quên chạm tay vào Thần Kim Quy để cầu mong sự may mắn an lành bản thân, gia đình, bạn bè; phóng xa tầm mắt thưởng thức sự bao la của trời đất, sông nước cùng với muôn sắc màu của núi rừng với những bông hoa chuối rực rỡ giữa màu xanh đại ngàn của núi rừng.

Vào thăm động Thiên Đình, du khách sẽ chiêm ngưỡng những cột đá hoa cương lấp lánh như một cung điện cổ, cùng âm thanh vang vọng, du dương, trầm bổng khi những luồng gió thổi vào những vách đá như lời mời, cuốn hút du khách.

Rời động Thiên Đình, du khách tiếp tục khám phá những bí ẩn của động Đàn Đá, động Thiên Cung, động Thạch Sanh, động Âm Phủ… với vô số lớp nhũ đá cao thấp muôn hình muôn vẻ. Nhũ đá trong hang có khả năng thay đổi màu sắc theo ánh sáng mặt trời, buổi sáng có màu hồng, buổi trưa lấp lánh như pha lê, khi hoàng hôn màu đỏ thẫm.

Có những phiến đá được xếp thành hàng như đàn đá thật kỳ thú khi gõ nhẹ chúng phát ra âm thanh lạ tai. Cuối cuộc hành trình, du khách sẽ dứng lại ở Hang Tôm, tương truyền đây chính là nơi nàng tiên dừng chân tắm gội, gột bỏ bụi trần trước khi trở về tiên giới. Du khách được thưởng thức dòng nước trong mát chảy ra từ trong lòng núi, không khí trong lành mát mẻ, xua đi những mệt nhọc sau một hành trình khám phá cõi thần tiên.

Có lẽ chính vì vẻ đẹp huyền ảo như vậy mà quần thể Động Tiên mới có nhiều truyền thuyết đến thế. Đến đây du khách sẽ nghe chuyện tình cảm động của chàng thanh niên mồ côi và con gái thứ 7 của Ngọc Hoàng (nàng Tiên Út), cũng như sự tích gắn với mỗi địa danh nơi đây.

Không chỉ có cảnh quan độc đáo, vào dịp đầu năm, khi Lễ hội Động Tiên diễn ra, du khách còn được sống trong không gian văn hóa đa sắc màu của hơn 10 dân tộc nơi đây. Được tổ chức vào ngày mồng 9 tháng giêng (âm lịch) hàng năm, Lễ hội Động Tiên là dịp để người dân ước nguyện về một năm mới mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, trai gái nên duyên, nhà nhà ấm no hạnh phúc.

Tại lễ hội, du khách được thưởng thức những nét văn hóa đặc sắc của các dân tộc qua các phong tục tế lễ truyền thống, những làn điệu dân ca, các hoạt động văn hóa thể thao như đánh cờ người, bịt mắt bắt dê, đánh quay, thi đấu bóng chuyền, chọi dê, thi trâu khỏe trâu tốt, thi leo núi, kéo co, thi vẽ tranh Động Tiên, thi múa khèn Mông...

Ngoài ra du khách còn được thưởng thức những món ăn đặc sản khắp các vùng được đồng bào mang đến như: rượu Cham Chu Ba núi Bảy Đèo của đồng bào Dao Tiền, xã Minh Hương chưng cất từ men lá rừng Cham Chu; nhấm nháp thịt trâu khô xã Yên Phú, đặc sản chế biến từ vịt bầu Minh Hương; cơm lam từ gạo nếp, gạo tám thơm của Phù Lưu, Minh Hương; món cá chép ruộng đặc sản của Nhân Mục; rượu tầm gửi cây nghiến của đồng bào Dao Đỏ xã Minh Khương…

Du khách còn có thể mua các dược liệu quý của đồng bào dân tộc xã Bạch Xa, Minh Dân, mật ong rừng xã Yên Thuận, Minh Khương, Bạch Xa, Thành Long về làm quà.

Bài và ảnh: Nguyễn Văn Tý