Đến làng Diềm (làng Viêm Xá, xã Hoà Long, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh), người ta không chỉ nhớ về những làn điệu quan họ nổi tiếng xưa nay mà còn tìm về thăm một ngôi đình cổ.
Theo thần phả của làng và một số câu đối trong đình còn ghi lại, đình Diềm được xây dựng vào cuối thế kỷ 17 để thờ Đức thánh Tam Giang (như mọi làng quê ven sông Cầu), dân làng vẫn lấy năm Nhâm Thân 1692 (năm dựng mái) làm năm xây đình. Kiến trúc đình Diềm xưa tuân thủ theo kiến trúc truyền thống của Việt Nam, có nhà tiền tế, có đại đình, ngoài gian giữa có chạm những hình rồng và mây nét mác.
|
Cửa võng đình làng Diềm. |
Từ năm 1964, đình Diềm được công nhận danh hiệu di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Đặc sắc nhất về kiến trúc đình Diềm là bức cửa võng “độc nhất vô nhị”. Bức cửa võng này chạy dài suốt từ thượng lương ở độ cao 7 m xuống tận nền đình, được chạm khắc tinh tế với nhiều hình khối nghệ thuật, biểu tượng tứ linh (long, ly, quy, phượng). Toàn bộ cửa võng thếp vàng rực rỡ, từng nét nhỏ đều được trang trí kỳ công, thể hiện tính nhân văn sâu sắc. Theo đánh giá, hầu hết các đình làng xứ Bắc đều có cửa võng, nhưng cửa võng đình Diềm đẹp và độc đáo nhất.
Nghệ thuật chạm khắc gỗ của cửa võng đình Diềm thể hiện tinh hoa nghệ thuật điêu khắc gỗ của những nghệ nhân dân gian Kinh Bắc thuở xưa. Cùng với đôi phỗng trên ban thờ, đình Diềm còn lưu giữ được nhiều cổ vật quý như lư hương, lộc bình và đặc biệt là 36 đạo sắc phong.
Trong số 49 làng Quan họ của Bắc Ninh hiện nay, hiếm làng nào còn duy trì được đội quan họ đông tới gần 100 người gồm đủ các thế hệ liền anh, liền chị với nhiều lứa tuổi như làng Diềm./.
|
Ngôi đình cổ làng Diềm. |
|
Đội quan họ làng Diềm. |
Bài và ảnh: Phong Trúc
|