Đình Tây Hạ

Tổng quan

Đình Tây Hạ là di tích cấp quốc gia đã được xếp hạng, thuộc thôn Tây Hạ, xã Bàn Giản. Đình thờ Định Xá Đại Vương, được phong làm “Bản cảnh Thành hoàng” của làng Tây Hạ.

Đình Tây Hạ được cho là xây dựng trước đời Cảnh Hưng thứ 15 (1754) hoặc muộn nhất cũng vào đầu thế kỷ thứ XVII. Khi mới xây dựng đình chỉ có đại đình với gác thượng cung của gian giữa, còn hậu cung được lập vào thế kỷ XIX(1868). Đình Tây Hạ được xây dựng và tu sửa 3 lần lớn vào các năm 1754, 1860 và 1868. Do có ba thời điểm xây dựng và tu sửa nên nhìn chung kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc cũng có ba đặc điểm khác nhau, nhưng có tính kế thừa truyền thống kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc của dân tộc. Ngày nay, đình còn lưu giữ được những cột, vì kèo, trạm trổ điêu khắc từ lúc lập đình như: Đầu dư phía ngoài cột ở bên giữa gian trái, xà ngang phía dưới của thượng điện… Tất cả các bộ phận này đều có màu gỗ cũ nhất đình với kỹ thuật tinh vi, còn lại đa số các bức trạm chổ, điêu khắc và di vật bằng gỗ chủ yếu mang yếu tố nghệ thuật thời Hậu Lê ở giai đoạn cuối.

Điểm nổi bật nhất về nghệ thuật trong trang trí và điêu khắc của ngôi đình là chính điện có bộ cửa võng. Bộ cửa võng chia làm ba lớp. Trên cùng của cửa võng là bức trạm điêu khắc gỗ mặt hổ phù miệng ngậm chữ thọ với kỹ thuật trạm trổ tinh vi trông nghiêm nghị nhưng vẫn toát ra được ý nghĩa khuyên người ta làm điều thiện sẽ được sống lâu. Đến phía dưới chính điện có treo bức hoành phi sơn son thếp vàng có đục khắc ở giữa có 4 chữ đại tự “lộc thọ phú quý”. Nội dung bức trạm là các đề tài tiên rồng, và bông lúa. Trên các cột trụ có khắc chạm một con rồng ở tư thế bò từ trên xuống, uốn vòng quanh cột trụ theo chiều thẳng đứng, trên đỉnh đầu rồng chạm khắc một tiên ông ở cột trụ bên phải và chạm tiên nữ ở cột trụ phía trong. Bộ cửa võng ở đình Tây Hạ là biểu tượng tín ngưỡng cổ truyền của tiên và rồng hợp nhất thành một chỉnh thể cộng đồng người Việt cổ ở thời đại Văn Lang hay đây cũng là cách để giải thích về nòi giống con rồng cháu tiên của người Việt cổ.

Bên cạnh bộ cửa võng thì ở phía ngoài thượng điện có trạm khắc nhiều hình tượng như đôi rồng ở trên thanh xà, cụm hoa lá ở trên các vì kèo, hay một con long mã; tất cả các bức trạm này đều mang tính nghệ thuật của triều Nguyễn.

Đình Tây Hạ là nơi cho những ai muốn tìm hiểu và nghiên cứu về lịch sử, về văn hóa cổ truyền, về kiến trúc cổ, nghệ thuật điêu khắc gỗ ở thế kỷ thứ XVII, XVIII và XIX. Những giá trị to lớn đó của đình Tây Hạ đã được nhà nước xếp hạng là Di tích cấp quốc gia vào ngày 21 tháng 01 năm 1992.

Toạ độ

Hình ảnh [xem cả trang] [Google Images]

©  Image by vinhphuc.tourism.vn

©  Image by vinhphuc.tourism.vn

Bài viết

Liên kết [Google search]

Bình luận