Chùa Dàn

LÀNG ĐẠI TRẠCH MỞ HỘI TẠ ƠN
Hưng Đạo đại vương Trần Quốc Tuấn và Đệ nhị cung phi Quế Hoa Nương được Ngọc Hoàng thượng đế ban cho một người con trai, đặt tên là Trần Hưng Hồng. Vương tử lớn lên khôi ngô tuấn tú, tài cao đức trọng, thân thủ phi phàm! Sau khi đỗ tiến sĩ, vương tử Trần Hưng Hồng giữ chức Tham tri chính sự. Khi quân Nguyên xâm phạm bờ cõi, Trần Hưng Hồng đem 1.000 quân bản bộ về đóng tại quê mẹ ở làng Đại Trạch, tướng quân Trần Hưng Hồng gặp gỡ nàng Đặng Phương Dung xinh đẹp, con gái ông bà Đặng Thành, bèn xin cưới làm phu nhân.
Mỗi lần cất quân đánh giặc Nguyên Mông lại được Đại Thánh Pháp Thông vương Phật hiển linh phù giúp, bởi thế mà trận nào cũng ca khúc khải hoàn. Triều đình luận công ban thưởng, vương tử Trần Hưng Hồng được đặc phong là Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu, Hộ bộ thượng thư, Kiêm tri khu mật, Thái bảo, Kiêm quốc công. Vương tử nhớ ơn thần giúp đã tâu xin vua Trần phong là “Đại thánh Pháp Thông Vương Phật” và ban tiền để sửa sang tượng Phật, trùng tu nơi thờ tại chùa Hương Thủy, làng Đại Trạch nay thuộc thị xã Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh.
Kiêm quốc công cùng Phương Dung phu nhân về thăm quê Đại Trạch, viếng mộ thân mẫu, ban thưởng rất hậu cho dân làng. Trong chuyến đi này Phương Dung phu nhân bị cảm qua đời, mộ táng tại gò đất hình con công gần quân doanh ngày trước. Năm 1304, Trần Hưng Hồng quốc công về viếng mộ phu nhân thì lại bị cảm và qua đời tại làng vào ngày mùng 10 tháng 3, mộ táng tại sinh phần do ngài đã chọn từ trước gần mộ phu nhân. Vua Trần hay tin cử quan đại thần về tế lễ, cho xây lăng, lập đền thờ tại dinh cũ, phong là Hưng Hồng vương và cho dân hai thôn Tứ Kì, Ư Trì thuộc làng Đại Trạch thờ làm thành hoàng.
Để tưởng nhớ thành hoàng với chiến công bình Nguyên hiển hách có sự phù trợ của Phật Pháp Thông, hai làng Đại Trạch (Chằm Chỉ) và Ư Trì hằng năm đều tổ chức lễ tạ ân trọng thể. Ngày mùng 7 tháng 4 làm lễ hạ toà. Ngày 10 tháng 4 rước tập ở Đại Trạch. Ngày 11 tháng 4 toàn dân lên chùa Xuân Quan rước phật Pháp Thông về chùa Hương Thuỷ tế lễ trai giới tụng kinh ba ngày, dân hai làng mở hội đông vui, có thả chim, đấu cờ, đấu vật. Ngày 14 tháng 4 rước phật hồi cung về chùa Xuân Quan.
Phật Pháp Thông được thờ chính ở chùa Huệ Trạch, thôn Xuân Quan, xã Trí Quả, Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Các làng Đại Trạch, Ư Trì xã Đình Tổ cũng phụng thờ ngài. Phật Pháp Thông bản quán tại làng Xuân Quan, là con cầu tự tại chùa Hương Tích, xứ Sơn Nam, không đặt tên mà chỉ gọi là Nương Tử. Sau đó Ngài xuất gia cầu đạo với ngài Từ Đạo Hạnh tại chùa Phật Tích, phủ Quốc Oai, nên được đặt pháp hiệu là Pháp Thông. Pháp Thông về lại Xuân Quan dựng chùa, dùng phép giúp đỡ dân làng. Sau khi sư Pháp Thông hoá về trời vào ngày rằm tháng tám. Dân làng thương nhớ tạc tượng đặt thờ ở chùa. Phật Pháp Thông thường linh hiển mỗi khi dân làng cầu mưa, cầu nắng, cầu tiêu tai giải bệnh.
Lễ hội " Tạ ơn" năm 2024, hàng tổng không tổ chức rước, nên làng Đại Trạch chỉ cung rước thành hoàng Kiêm quốc công Trần Hưng Hồng đại vương về chùa bái Phật, rước đức Đại Thánh Pháp Thông Vương Phật vân du bản hương, trừ ôn đảo vũ vào sáng ngày 11 tháng tư lễ hội chính thức bắt đầu tại chùa Hương Thủy, làng Đại Trạch.
[Bài viết được biên tập từ nhiều nguồn]