Phủ quận công Nguyễn Ngọc Trì

LĂNG QUẬN CHỜ

Gần ngã ba sông Cầu với Cà Lồ, có bến đò Lủ, giữa một vùng hoang vắng, thuở xưa nổi tiếng vì có nhiều giặc cướp, ai đi qua cũng lo sợ, vì thế dần gọi tên là bến đò Lo. Để bớt lo, dân buôn thường đợi nhau mà cùng đi, họ đứng chờ ở đình Phú Mẫn, dần dần người buôn kẻ bán hoá thành chợ, nên gọi là chợ Chờ. Bến Lo - chợ Chờ nổi tiếng sầm uất khắp xứ Kinh Bắc, rồi từ đó có phố Chờ, thị trấn Chờ là huyện lỵ huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh.
Phú Mẫn, ấp phong của Quận công Nguyễn Ngọc Trì, thường gọi là ông quận Chờ. Quận Chờ là người làng Hát Môn, huyện Phúc Thọ, tham gia vào công cuộc trung hưng nhà Lê, năm 1625 được vinh phong Tán trị công thần, Đặc tiến kim tử vinh lộc đại phu, Tổng thái giám, Tham tri giám sự tước Phúc Lộc hầu, năm 1631 được gia phong tước Quận công. Sau khi ngài mất triều đình ban sắc cho dân 5 xã ở Phúc Thọ là Hát Môn, Phù Long, Biểu Vệ, Triệu Xuyên và Thượng Cốc phụng thờ làm hậu thần, hiện vẫn còn phủ thờ tại Hát Môn.
Lúc sinh thời Quận Chờ Nguyễn Ngọc Trì đã đứng ra cùng các kỳ hào, cước sắc xây dựng, tu bổ đền thờ Hai Bà Trưng sau thời sa sút. Tổ chức các nghi lễ cúng tế theo lối cung đình, hiện còn tồn tại đến ngày nay, khôi phục tục cúng bánh trôi nước, dựng chùa Bảo Lâm... Ngài sống cùng bà thiếp Nông Thị Minh ở Phú Mẫn rồi sinh ra dòng họ Nguyễn Như, tại đây hiện còn di tích lăng mộ của Ngài.
Lăng mộ Quận Chờ, theo mô tả lại thì có quy mô rất lớn, tường đá ong bao quanh, voi ngựa, quan hầu đầy đủ. Thế nhưng trải qua thăng trầm của lịch sử đất nước, hiện di tích đã bị thu hẹp đi nhiều, và rất nhiều hiện vật đã bị thất lạc hoặc phá hủy. Khu lăng mộ đón nhận quyết định xếp hạng di tích cấp quốc gia vào 4/2/2025 tức mùng 7 tháng Giêng năm Ất Tỵ cũng là ngày giỗ của Ngài!