Đình Lệ Mật 
|
Kiệu bay - Hội làng Lệ Mật |
|
|
Tổng quan
Lệ Mật là một làng cổ vốn có tên "Trù Mật", có lẽ vì kỵ húy tên chúa Trịnh Chù (tức Trịnh Cương, 1686-1729) nên mới phải đổi. Vào đầu thời Nguyễn đây là một xã thuộc tổng Gia Thụy [1], huyện Gia Lâm, phủ Thuận An, trấn Kinh Bắc. Năm 1961, huyện Gia Lâm được nhập về thành phố Hà Nội. Năm 2003, một phần huyện Gia Lâm lại được tách ra để lập quận Long Biên, khi đó xã Việt Hưng đổi thành phường Việt Hưng và thuộc về quận mới này.
Tương truyền, vua Lý Thái Tông (1028 - 1054) có một cô con gái cưng thường bơi thuyền du ngoạn trên dòng Thiên Đức (sông Đuống). Một hôm, công chúa bị đắm thuyền và mất tích, nhiều người đã lặn xuống nhưng không tìm thấy. Cuối cùng, một người xuất thân bắt rắn ở Lệ Mật tên là Hoàng Đức Trung mới đưa được xác công chúa lên bờ. Vua ban thưởng gấm vóc, vàng bạc nhưng ông từ chối tất cả, chỉ xin cho các đồng hương sang khai khẩn vùng đất hoang phía đông-nam kinh thành Thăng Long. Được vua ưng thuận, dân Lệ Mật và mấy làng xung quanh đã di cư và biến vùng đất ven đô ấy dần dần thành 13 trang trại mà sách sử gọi là khu "Thập Tam Trại". Hoàng Đức Trung làm hoạn quan ở trong cung còn giúp đỡ dân làng được nhiều việc khác. Sau khi ngài mất, Lệ Mật và các làng liên quan đều lập điện thờ và suy tôn ngài là thành hoàng.
Đặc biệt, dân Lệ Mật còn phát triển nghề bắt rắn và nuôi rắn thành truyền thống kéo dài cho đến hôm nay. Hiện tại đây có hàng trăm hộ nuôi rắn và hàng chục nhà hàng đặc sản rắn. Làng Lệ Mật vốn có hai ngôi đình: đình Thượng (nay không còn) thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm và đình Hạ thờ ông Hoàng Đức Trung. Hàng năm, dân chúng mở hội đình Hạ và tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật về rắn.
Hội làng Lệ Mật Lễ hội diễn ra hàng năm từ ngày 20 đến 24 tháng 3 âm lịch. Đó là một dịp đại lễ để nhân dân của làng cũ (cựu quán) và của 13 trại bên kinh thành Thăng Long (kinh quán) gặp gỡ nhau và tỏ lòng biết ơn đối với tổ tiên những người khai hoang. Từ xưa đã có câu ca dao:
Nhớ ngày 23 tháng 3
Dân trại ta vượt Nhị Hà thăm quê
Kinh quán, cựu quán đề huề
Hồ Tây cá nhảy đi về trong mây
Vào ngày hội chính (23 tháng 3), đại diện của 13 trại xưa đội 13 mâm lễ vật mang từ Hà Nội về đình Lệ Mật để cúng thành hoàng. Trong ngày hội có trò múa độc đáo với con rắn khổng lồ được làm bằng nan tre lợp vải. Dân chúng còn tổ chức thi rắn to, rắn đẹp, rắn lạ,.. và phổ biến các bí quyết bắt rắn, nuôi rắn, khai thác nọc, chữa rắn cắn... Du khách dự lễ có thể thưởng thức các món đặc sản chế biến từ rắn.
Kiến trúc
Đình Hạ vốn là ngôi đền thờ ông Hoàng Đức Trung, tương truyền xây từ đời vua Lý Nhân Tông (1073-1127). Theo tấm bia đá còn lưu trong đền thì từng có một đợt trùng tu lớn vào thế kỷ 16. Năm 1670 dưới đời vua Lê Huyền Tông (1662-1671), Đại nguyên soái Trương Phúc Bảo đã cúng tiền, gỗ, sắt và tổ chức đại tu. Về sau ngôi đình đã nhiều lần được tiếp tục tôn tạo và mở rộng. Gần đây bước sang thiên niên kỷ thứ ba đình lại có một cuộc đại trùng tu.
Đình Lệ Mật quay mặt về hướng nam. Dáng dấp ngôi đình hiện nay mang phong cách nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn. Chếch mé trước đình là một nguyệt hồ nhỏ với hàng tường hoa vây quanh. Cạnh hồ này, giữa hai hàng cây có con ngõ rộng lát gạch dẫn thẳng đến một cổng tam quan xây 2 tầng 8 mái, trên đắp các hình rồng rắn. Sau tam quan ta thấy hai nhà giải vũ 3 gian ở hai bên hòn non bộ với bức cuốn thư ở giữa làm bình phong che chắn.
Vòng qua hòn non bộ ta bước vào một sân gạch lớn dẫn đến khu vực đình trong. Giữa hai trụ biểu ta thấy có một tòa phương đình cũng xây 2 tầng 8 mái với hai nhà tả hữu mạc 5 gian ở hai bên, còn tòa đại bái ở ngay sau phương đình. Nhà đại bái rộng 7 gian 2 dĩ, đầu hồi bít đốc và hậu cung sâu 4 gian kết nối với nhau theo hình chữ “Đinh”.
Khám thờ và tượng thành hoàng Lệ Mât. Photo ©NCCong 2014 Hai gian trong cùng ở hậu cung chính là khám thờ thành hoàng với pho tượng gỗ và long ngai bài vị của ngài. Lưng đình giáp với sân nhà truyền thống Lệ Mật. Toàn bộ khu vực này và ngôi chùa bên cạnh làm thành một cụm di tích rộng rãi, đồng thời còn phục vụ cho các sinh hoạt văn hóa của Lệ Mật.
Di vật
Trải qua mấy thế kỷ loạn lạc và chiến tranh, hiện nay đình Lệ Mật vẫn còn giữ lại được khá nhiều cổ vật. Trong số đó đáng kể có bản sắc phong mang niên đại Vĩnh Khánh (1730), tấm bia khắc năm Dương Đức thứ 3 đời Lê Gia Tông (1673) và một bia đá khác được dựng năm Chính Hòa thứ 24 đời Lê Hy Tông (1702). Đình và ngôi chùa được công nhận Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia vào ngày 22-3-1988./. (Nguồn: NCCong)
Toạ độ
Hình ảnh
[xem cả trang] [Google Images]
Làng Lệ Mật xưa có hai ngôi đình: đình Thượng và đình Hạ. Đình Thượng được dựng đầu tiên thờ Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm nhưng do bị xuống cấp nghiêm trọng nên bị dân làng phá vào năm 1960 rồi chuyển các đồ tế tự, bài vị, bằng sắc về phối tại đình Hạ.
Đình Hạ thờ dũng sĩ họ Hoàng, vốn được dựng cách vị trí hiện tại 200m. Đình Hạ bị di chuyển đến vị trí như hiện nay bởi theo các cụ già làng: Từ khi đình Hạ dựng lên thì trong làng xảy ra nhiều biến cố. các cụ bô lão khẳng định phong thổ của làng có vấn đề nên đi mời thầy địa lý. Họ đã mời được thầy Tả Ao( người Trung Hoa). Ông thầy khẳng định: đình làng bị hỏng hướng nên phải di chuyển sang nơi khác. Sau khi xem xét đất đai, phong thủy cảnh quan làng, thầy Tả Ao đã tìm được vị trí “đắc địa” như hiện nay.
Tuy nhiên nơi này xưa kia là vị trí của chùa Lệ Mật. Hương lão và các vị chức sắc trong làng đã bàn với nhà chùa chuyển chùa sang vị trí bên cạnh để dựng đình Ngôi chùa dời đi nhưng tam quan chùa vẫn giữ nguyên. Chính vì vậy mà nhiều người sẽ ngạc nhiên khi thấy kiểu kiến trúc kỳ lạ này: Tam quan chùa cao lớn sừng sững đứng án ngữ trước quần thể di tích đình Hạ.
Kiến trúc cổng tam quan xây dựng 3 tầng, có mái cong lợp hình ống. Bốn cột đòng trụ cao khoảng 10m rất vững chải, các trang trí theo tứ linh rất sống động, uyển chuyển.
Đình Hạ được trùng tu gần đây nhất vào năm 1998. sau nhiều lần trùng tu, đình vẫn giữ được nguyên mậưt bằng tổng thể như khi khởi tạo với lối kết cấu cổ điển của các ngôi đình muộn thời Hậu Lê (thế kỷ XVII, XVIII). Nhà tào mạc mỗi gian rộng 3 gian. Phương đình kết cấu bởi 2 tầng 8 mái. Toàn bộ chính đình có kết cấu kiểu “nội công ngoại quốc” như kiến trúc chùa, gồm 7 gian, 2 dĩ đại, hai bên tả vu, hữu vu, hương án trung đến hậu cung đều được đặt trên chân tảng vũng chắc, có hoa văn chạm nổi tinh vi."
( Di sản làng Việt )
Bài viết
Bình luận
Lưu ý: chúng tôi không chịu trách nhiệm về nội dung các bình luận của bạn đọc
|
|
| Địa chỉ |
100 Việt Hưng, Phố Lệ Mật, Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội, Vietnam |
| Thêm bởi |
admin |
| Vào ngày |
2017-08-01 22:40:01 |
| Các thành viên |
|
|
|
(11 m) |
(43 m) |
(2.36 km) |
(2.82 km) |
(2.84 km) |
(3.43 km) |
(3.53 km) |
(4.11 km) |
|