Đình Vị Hạ

Tổng quan

Đình Vị Hạ ở thôn Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, Hà Nam. Đình làng Vị Hạ thờ bốn vị thành hoàng: Lãng Vương cư sĩ, Thiên Cương Địch Cát tôn thần, đặc biệt là Đông Hải Nguyễn Phục Đại Vương và Đương Chu Đại Vương, một vị là tướng thời Đinh – người có công lao to lớn giúp Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân thống nhất đất nước, còn Nguyễn Phục là vị tướng tài thời Lê. Đình Vị Hạ cũng là nơi diễn ra nhiều hoạt động cách mạng thời chống Pháp, chống Mỹ.

Đình Vị Hạ có nhiều mảng chạm khắc có tính nghệ thuật cao thể hiện ở sự phong phú, đa dạng của đề tài, cùng phong cách thể hiện độc đáo. Ngoài những mô típ phổ biến thường gặp ở nhiều di tích như "Tứ linh", "Tứ quý", nghê chầu, họa chanh, chữ thọ, những đồ thờ tự, câu đối, đại tự… ở ngôi đình này còn có một số mảng chạm khắc độc đáo.

Ở đầu gian dưới xà nách gian giữa tòa tiền đường có mảng chạm khắc rồng, ly mớm nhau, rồng và sư tử nô đùa, rồng đưa chân lên vuốt râu. Trên xà nách và con rường diễn tả cảnh rồng mẹ tay cầm quả trứng, một chú rồng con đang từ quả trứng chui ra, đầu ngẩng cao mắt to tròn nhìn mẹ. Trên bức chạm ở con rường gian giữa tòa tiền đường, có cảnh hai con ly đang lấy chân cạy môi và nghịch răng rồng. Trên con rường và mê cốn gian giữa còn có cảnh người đóng kho, đang trèo cây bắn súng, người thì nắm đuôi con thú lôi lại. Trên con rường gian hồi phía tây có cảnh người cầm đao thiến thú. Con thú to lớn bị buộc chân sau và gìm chân trước, đành chịu đau đớn, bất lực. Sang giang hồi phía đông ta lại được chiêm ngưỡng cảnh con thú đang ngoạm nửa thân con cá. Đặc biệt tại đây, trên bức chạm ở mang mê cốn, nghệ nhân dân gian đã sáng tạo một đề tài rất lạ. Chính giữa bức chạm là hổ phù, mây tản, lá hoả. Bên phải hổ phù chạm cảnh người đóng khố đang cưỡi trên lưng thú. Bên trái là cảnh người phụ nữ tay trái đang ghì con nhỏ vào lòng cho bú, còn tay kia như đang vắt sữa. Con vừa mải mê bú, vừa giơ chân trước giữa bầu sữa mẹ.

Rời tòa tiền đường, ta bước vào tòa đệ nhị và bị cuốn hút ngay bởi nghệ thuật chạm khắc ở bức thuận cửa cấm: cảnh lưỡng long chầu nguyện trên mê thượng, phía dưới câu đầu tạo song tiện trong khung chữ nhật. Hai bên là hai bản chạm nhấn các chấm tròn, biểu tượng các vì sao của phương vị bát quái "Hà đồ", "Lạc thư". Theo các già làng thì Tam Nguyên Yên Đồ Nguyễn Khuyến đã gợi ý cho dân làng đưa vào đình, hàm nghĩa trấn trạch mong dân yên, vật thịnh.

Toạ độ

Hình ảnh [xem cả trang] [Google Images]

©  Image by hanam24h.org	đình  ©  Image by static.panoramio.com	©  Image by 4.bp.blogspot.com	©  Image by 2.bp.blogspot.com	©  Image by Nguyen Van Khoi
©  Image by Nguyen Van Khoi	©  Image by Nguyen Van Khoi	©  Image by Nguyen Van Khoi

Bài viết

Liên kết [Google search]

Bình luận