 |
Ngôi đình cổ Thanh LÅ©ng (xã Tiên Phong, huyện Ba Vì) đã xuống cấp nghiêm trá»ng nhÆ°ng chÆ°a được trùng tu, tôn tạo. |
Ông Lê Mạnh CÆ°á»ng, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin huyện ThÆ°á»ng TÃn cho
biết: So vá»›i các quáºn, huyện, thị xã trên địa bà n thà nh phố, ThÆ°á»ng TÃn
là má»™t trong những địa phÆ°Æ¡ng có nhiá»u di tÃch và DTLS đã được xếp
hạng, vá»›i 100/385 di tÃch (56 di tÃch cấp quốc gia, 44 di tÃch cấp thà nh
phố). Trong số di tÃch đã xếp hạng có 23 di tÃch xuống cấp rất nghiêm
trá»ng, cần được trùng tu, tôn tạo khẩn cấp. Äiển hình trong số đó phải
kể đến DTLS cấp quốc gia đình Tổ (xã Nguyễn Trãi) có niên đại cách đây
hÆ¡n 300 năm, hiện vẫn lÆ°u giữ được phần lá»›n các mảng chạm của nghệ thuáºt
Ä‘iêu khắc Ä‘á»™c đáo thá»i Lê và nhiá»u di váºt quý. Tuy nhiên, do đã lâu
không được tu bổ nên toà n bá»™ các cá»™t trụ bằng gá»— lim của đình bị mối má»t
ăn rỗng hết chân; 2/3 số xà thế hoà nh có nguy cơ bị gãy bất cứ lúc nà o
do bị má»t đục; hai bức cốn và bá»™ cá»a võng đã bị gãy nát từ lâu. Äỉnh mái
đình và hai đầu hồi bị sụt ngói, má»—i khi mÆ°a đình bị dá»™t rất nặng. "Äể
"cứu" di tÃch, xã đã nhiá»u lần Ä‘á» nghị UBND huyện ThÆ°á»ng TÃn, UBND thà nh
phố Hà Ná»™i đầu tÆ° kinh phà trùng tu toà n bá»™ di tÃch nhÆ°ng đến nay vẫn
không thể triển khai, vì chưa có vốn" - ông Dương Thanh Tĩnh, Chủ tịch
UBND xã Nguyễn Trãi phân trần. Trước thực trạng đình Tổ quá xuống cấp,
trong năm 2013, UBND huyện ThÆ°á»ng TÃn đã bố trà 200 triệu đồng để chống
xuống cấp di tÃch nà y. Ngoà i đình Tổ, còn rất nhiá»u DTLS xếp hạng ở
ThÆ°á»ng TÃn bị xuống cấp, cần sá»›m trùng tu nhÆ° DTLS cấp quốc gia chùa Äáºu
(xã Nguyá»…n Trãi); nhà thá» Nguyá»…n Trãi (xã Nhị Khê); Ä‘á»n bến ChÆ°Æ¡ng
DÆ°Æ¡ng (xã ChÆ°Æ¡ng DÆ°Æ¡ng); Ä‘á»n thá» Chá» Äồng Tá» (xã Tá»± Nhiên); chùa Pháp
Vân (xã Văn Bình)… nhưng đến nay vẫn phải "án binh bất động" chỠvốn.
Tại huyện ChÆ°Æ¡ng Mỹ, theo thống kê má»›i nhất, toà n huyện có 327 di tÃch
(149 di tÃch đã được xếp hạng cấp quốc gia và thà nh phố) thì 60% số nà y
bị xuống cấp. Äại diện Phòng Văn hóa - Thông tin huyện ChÆ°Æ¡ng Mỹ cho
biết, kinh phà đầu tÆ° cho trùng tu, tôn tạo di tÃch còn hạn hẹp, chủ yếu
trông chỠvà o nguồn vốn của chương trình mục tiêu quốc gia và nguồn vốn
ngân sách, trong khi đó nguồn đầu tư từ công tác xã hội hóa chưa được
chú trá»ng hoặc chỉ đủ đầu tÆ° chống xuống cấp (gia cố, bảo dưỡng).
Cùng cảnh ngộ, các huyện, thị xã như Sơn Tây, Ba Vì, Phú Xuyên cũng có
rất nhiá»u DTLS xuống cấp nhÆ°ng vẫn chÆ°a được đầu tÆ° kinh phà để tu bổ.
Thị xã SÆ¡n Tây hiện có đình Cam Thịnh nằm trong khu DTLS xã ÄÆ°á»ng Lâm
được xếp hạng DTLS văn hóa cấp thà nh phố từ năm 2008 là một và dụ. Do
đình được xây dá»±ng từ quá lâu (từ khoảng thế ká»· XVII), khà háºu lại khắc
nghiệt nên đến nay toà n bộ hệ thống cột cái, xà ngang, vì kèo… của đình
bị mối má»t ăn rá»—ng. Äể bảo đảm an toà n cho ngÆ°á»i dân và bảo tồn các di
váºt cổ, địa phÆ°Æ¡ng đã phải sá» dụng gần 100 cá»™t gá»— để chống cho đình khá»i
sáºp. Ngoà i ra, DTLS chùa Vân Gia (phÆ°á»ng Trung HÆ°ng), đình Văn Khê (xã
Xuân SÆ¡n)… cÅ©ng xuống cấp trầm trá»ng nhÆ°ng chÆ°a biết đến bao giá» má»›i có
vốn để tu bổ. Tại huyện Ba Vì, đình Thanh Lũng (xã Tiên Phong) - ngôi
đình cổ có kiến trúc nghệ thuáºt quý hiếm, được công nháºn DTLS cấp quốc
gia cÅ©ng Ä‘ang xuống cấp từng ngà y. Nhiá»u năm nay, mái đình bị võng
xuống, sụt từng mảng ngói, gây dá»™t nặng nhÆ°ng chÃnh quyá»n địa phÆ°Æ¡ng vẫn
chỉ biết "kêu" vì không có thẩm quyá»n gì trong việc tu bổ.
Theo thống kê của Sở VH, TT&DL Hà Nội, trong tổng số hơn 5.000 DTLS
trên địa bà n (hÆ¡n 2.000 DTLS xếp hạng), hiện có khoảng 600 di tÃch đã vÃ
Ä‘ang xuống cấp nghiêm trá»ng. Hầu hết các DTLS trên địa bà n có niên đại
từ 100 năm trở lên, nhiá»u di tÃch có tuổi Ä‘á»i 300-500 năm, tháºm chÃ
1.000 năm nên sá»± xuống cấp là không thể tránh khá»i. Äược biết, từ đầu
năm đến nay, Sở VH,TT&DL Hà Ná»™i đã có nhiá»u văn bản trình Bá»™
VH,TT&DL vá» việc trùng tu, tôn tạo di tÃch theo đúng Luáºt Di sản văn
hóa. Tuy nhiên, do lượng DTLS xuống cấp quá lớn, trong khi vốn đầu tư
để tu bổ má»—i di tÃch lên đến cả chục tá»· đồng. Do váºy, bà i toán vốn đầu
tÆ° tu bổ, tôn tạo di tÃch trong thá»i Ä‘iểm hiện nay chÆ°a thể có lá»i giải,
đồng nghĩa với việc DTLS tiếp tục xuống cấp.
Theo: hanoimoi