Đàn tế họ Đoàn

TỪ CHỈ HỌ ĐOÀN LÀNG TÓ HỮU

Tiện đường từ Tó Tả qua sông Nhuệ để đến làng Phú Diễn, huyện Thanh Trì, Hà Nội hóng lịch lễ hội, bất chợt gặp từ chỉ họ Đoàn làng Hữu Thanh Oai tên nôm là Tó Hữu, nhiều lần qua đây mà nay mới thấy!
Từ chỉ có tên chữ là "Đoàn tộc truy viễn đàn" làm hoàn toàn bằng đá do cụ Hiệp biện Đại Học sĩ Đoàn Triển xây dựng năm Thành Thái 17, nhưng nhà tiền tế có vẻ cổ hơn, trời đã tối muộn nên không nhìn thấy chữ ở thượng lương. Đàn tế được chạm khắc rất mượt mà, thưa thoáng rất tao nhã và cân đối hài hoà. Họ Đoàn làng Tó Hữu thời Nguyễn nổi tiếng là dòng họ học hành thành đạt với 4 người đỗ Cử nhân.
Họ Đoàn đã định cư tại Hữu Thanh Oai hơn 500 năm, nguồn gốc đến từ đâu không được rõ, tới nay có 20 đời. Đến thời Nguyễn họ Đoàn có nhiều người hiển đạt, mở đầu là cụ Đoàn Trọng Huyên đỗ khoa Tân Mão thời vua Minh Mạng năm 1831, làm quan đến chức Thị giảng Học sĩ, Đốc học Bắc Ninh; hai con là Đoàn Bưu đỗ năm 1870 thời vua Tự Đức, làm quan Tri phủ; cụ Đoàn Triển đỗ thời vua Đồng Khánh năm1886, làm quan đến chức Tuần phủ, Hiệp biện Đại Học sĩ. Cụ Đoàn Triển là tác giả của nhiều cuốn sách, trong đó có tiếng nhất là cuốn “An Nam phong tục sách” viết về các phong tục nước ta và “Đoàn Tuần phủ công độc”- nguyên là tờ trình của ông với tư cách một viên quan Tuần phủ xin triều đình chỉnh đốn công tác giáo dục, soạn thảo sách giáo khoa và chế độ thi cử còn nhiều bất cập. Cháu nội cụ Đoàn Trọng Huyên là Đoàn Vỹ đỗ khoa Bính Ngọ đời Thành Thái năm 1906.
Hiện nay, họ Đoàn chiếm phần lớn dân cư của Tó Hữu, ngoài ra còn rất nhiều chi phái đi các nơi. Ông Đoàn Ngọc Hải cũng là người thuộc dòng họ này!