Từ đường nhà bác học Lê Quý Đôn 
Tổng quan
Cụm di tích lưu niệm danh nhân Lê Quý Đôn bao gồm từ đường thờ, lăng Lê Trọng Thứ và khu hồ Lê Quý thuộc thôn Đồng Phú xã Độc Lập huyện Hưng Hà, cách thành phố Thái Bình độ 35 km về phía Bắc.
Lê Quý Đôn nguyên tên là Lê Danh Phương, tự là Doãn Hậu hiệu là Quế Đường sinh ngày mùng 5 tháng 7 năm Bính Ngọ, túc là ngày mùng 2 tháng 6 năm 1726 ở làng Diên Hà trấn Sơn Nam Hạ, nay là thôn Đồng Phú xã Độc Lập. Thân phụ là Lê Trọng Thứ đậu Tiến Sĩ làm quan đén Thượng Thư bộ Hình tước hầu, thân mẫu là Trương Thị Ích, con gái Tiến sĩ Trương Minh Lượng, làm quan Hoằng phái hầu. Thủa nhỏ Lê qúy Đôn đã nổi tiếng là thần đồng, năm 1739 theo cha lên kinh đô theo học thày là tiến sĩ Lê Hữu Kiều, năm 18 tuổi thi hương đậu Giải nguyên sau ở nhà dạy học và làm sách. Năm 27 tuổi thi Hội đỗ đầu, thi đình đỗ Bảng Nhãn. Lê Quý Đôn lần lượt làm việc tại Viện Hàn lâm, ban toản tu quốc sử, đi Liêm phóng tham gia việc binh, đi sứ Trung Quốc, làm việc tại phủ Chúa Trịnh…. được thăng dần các chức Hàn Lâm viên chỉ, tư nghiệp Quốc tử giám, bồi tụng, Quốc sử tổng tài, Hiệp trấn …năm 1784 được thăng Thượng Thư bộ Công, tước Nghĩa Phái hầu, cũng năm đó ông bị bệnh về nhà dưỡng bệnh tại quê ngoại là làng Nguyên Xá huyện Duy Tiên (nay thuộc tỉnh Hà Nam) ông mất tại đây ngày 14 tháng 4 âm lịch thọ 58 tuổi. Vợ ông là bà Lê Thị Trang con gái thày học Lê Hữu Kiều, ông có bốn con trai là Quý Kiệt, Quý Tá, Quý Châu, Quý Nghị.
Sự nghiệp trước tác của Lê Quý Đôn rất đồ sộ, ông đã làm khoảng 40 đầu sách các loại bao gồm hầu hết các tri thức đương đại như lịch sử, thơ văn,triết học, chú giải kinh điển, tổng loại… là kho tàng quý của nền học thuật nước nhà.
Khu di tích lưu niệm nhà bác học Lê Quý Đôn bao gồm ba công trình: từ đường, lăng Lê Trọng Thứ, khu hồ Lê Quý. Từ đường thơ kiến trúc ngay tại nhà cũ của Lê Trọng Thứ nên cổng đề năm chữ : Lê Tướng công cố trạch, bao gồm tòa bái đường năm gian, toà trung đường và hậu cung mỗi toà ba gian. Nơi đây còn lưu giữ được tấm bia đá đề : “ Hà Quận Công Bi Ký” do cháu ngoại của Lê Trọng Thứ là Phạm Chi Hương soạn lời viết về tiểu sử của Lê Trọng Thứ, làm vào năm Tự Đức thứ 12 (1860). Một tấm bia do Bảo tàng Thái Bình mới làm vao tháng 1 năm 1999 ghi lại bút tích của đ/c Đỗ Mười - Nguyên Tổng bí thư Đảng Cộng sản Việt nam đánh giá về Lê Qúy Đôn và tiểu sử tóm tắt về Lê Qúy Đôn do Bảo tàng Thái Bình soạn lời.
Lăng Lê Trọng Thứ cách từ đường khoảng 300 m, đây là nơi an nghỉ của Lê Trọng Thứ và một số các bậc tiền nhân của họ Lê Qúy.
Khu hồ Lê Quý cách từ đường 50 m về phía Tây, truyền lại là nơi đây ngày xưa có một ngôi phương đình nhỏ giữa hồ để Lê Qúy Đôn nghỉ ngơi, viết sách, tiếp khách và là bến thuyền đi về mỗi khi từ kinh đô đi về hoặc du ngoạn các nơi.
Cụm di tích đã được Bộ Văn Hoá xếp hạng theo quyết định số 235/VHQĐ ngày 12 tháng 12 năm 1986.
(Ban QLDT tỉnh Thái Bình)
Toạ độ
Bài viết
Bình luận
Lưu ý: chúng tôi không chịu trách nhiệm về nội dung các bình luận của bạn đọc
|
|
| Địa chỉ |
Unnamed Road, Đồng Phú, Độc Lập, Hung Ha District, Thai Binh, Vietnam |
| Thêm bởi |
admin |
| Vào ngày |
2014-10-24 00:17:04 |
| Các thành viên |
|
|
|
(2.51 km) |
(2.88 km) |
(6.91 km) |
(7.46 km) |
(7.49 km) |
(8.37 km) |
(9.05 km) |
(9.18 km) |
|