Ly cung nhà Hồ

XẠ NƯỚC Ở LY CUNG NHÀ HỒ

Xạ nước có từ thời nhà Trần, do tù binh Chiêm Thành tạo từ Mó nước trên núi thuộc làng Kim Sơn xã Hà Đông huyện Hà Trung, tỉnh Thanh Hóa (cách TP TH 25 km về phía bắc- cách QL1A 3 km - trục đường 217). Trên 600 năm nay, nguồn nước ngày đêm chảy không dứt. Xạ là nguồn nước sinh hoạt của người dân vừa là lễ vật thiêng dâng cúng vào thời khắc giao thừa ở đình Thượng Phú... Chất nước mềm, ngọt đằm, có thể uống trực tiếp mà không cần qua đun nấu. Đường kính của Xạ nước này khoảng 8 mét, nước không bao giờ cạn, mùa hè mát rượi, mùa đông ấm lạ thường. Nước này dùng pha trà càng tuyệt hảo hơn: "nhất thủy, nhì trà, tam pha, tứ ấm..."

Người dân trong vùng cho rằng đàn bà con gái nếu rửa mặt, gội đầu từ nước ở Xạ này, da dẻ sẽ mịn màng, tóc dài, xanh mượt mà, mềm mại... Người dân kiêng ban đêm không ra Xạ lấy nước và nhất là khi trăng sáng. Họ cho rằng lúc ấy là các nàng Tiên xuống tắm.

Đã có nhiều doanh nghiệp nước khoáng đến đặt vấn đề khai thác kinh doanh nhưng người dân nhất định không bán. Họ đã thử nồng độ Kiềm nguồn nước này, chỉ số đạt 9.0 và thử trên giấy quỳ ra màu xanh lá mạ. Điều đó lý giải cho việc người dân quanh vùng không có ai mắc căn bệnh K hiểm nghèo.

Một cái Xạ nước, Mó nước hay Giếng cổ theo cách gọi khác nhau đã có niên đại hơn 600 năm tuổi trên địa danh di tích lịch sử quốc gia là Ly Cung nhà Hồ và ngôi miếu thờ thần Giếng kế bên là quà tặng của thiên nhiên, của tiền nhân để lại cho dân làng ở đất Ly Cung này.

( theo fb Đặng Phương Mai )